National Education Day 2021: 11 ਨਵੰਬਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਾਰੀਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿਵਸ 2021 (National Education Day 2021) ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ (First Education Minister) ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ (Maulana Abul Kalam Azad) ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ 'ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਉਹ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ, ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਉੱਘੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸਨ। AICTE ਤੇ AICTE ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਤੰਬਰ 2008 ਵਿੱਚ ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਨੂੰ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿਵਸ' ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ, ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ, ਇੱਕ ਉੱਘੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਤੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਰਬੀ, ਬੰਗਾਲੀ, ਫਾਰਸੀ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਜ਼ਾਦ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਣਿਤ, ਦਰਸ਼ਨ, ਵਿਸ਼ਵ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਰਗੇ ਕਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ, ਆਜ਼ਾਦ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 1912 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਉਰਦੂ ਅਖਬਾਰ ਅਲ-ਹਿਲਾਲ (ਦ ਕ੍ਰੇਸੈਂਟ) (Al-Hilal, The Crescent) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ
ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰਾਲਾ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੇ ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ 'Ujjwala Man’ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਤਾਲਚੇਰ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਉਤਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਤੋਂ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ (Anthropology) ਵਿੱਚ ਪੀਜੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਤਾਲਚਰ ਕਾਲਜ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸਿਆਸੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਉਹ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ, ਵਿਦਵਾਨ ਤੇ ਉੱਘੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸਨ। AICTE ਤੇ AICTE ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਤੰਬਰ 2008 ਵਿੱਚ ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਨੂੰ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿਵਸ' ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ, ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ, ਇੱਕ ਉੱਘੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਤੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਰਬੀ, ਬੰਗਾਲੀ, ਫਾਰਸੀ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਤੇ ਦ੍ਰਿੜ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਜ਼ਾਦ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਗਣਿਤ, ਦਰਸ਼ਨ, ਵਿਸ਼ਵ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਰਗੇ ਕਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ, ਆਜ਼ਾਦ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 1912 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਉਰਦੂ ਅਖਬਾਰ ਅਲ-ਹਿਲਾਲ (ਦ ਕ੍ਰੇਸੈਂਟ) (Al-Hilal, The Crescent) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ
ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਮੰਤਰਾਲਾ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੇ ਧਰਮਿੰਦਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ 'Ujjwala Man’ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਤਾਲਚੇਰ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਉਤਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਭੁਵਨੇਸ਼ਵਰ ਤੋਂ ਮਾਨਵ ਵਿਗਿਆਨ (Anthropology) ਵਿੱਚ ਪੀਜੀ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਤਾਲਚਰ ਕਾਲਜ ਦਾ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਸਿਆਸੀ ਯਾਤਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ।
Education Loan Information:
Calculate Education Loan EMI