MiG-21 Squadron Sword Arms Set To Retire:  ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਦੇ ਅਵੰਤੀਪੁਰਾ ਸਥਿਤ ਮਿਗ-21 ਬਾਇਸਨ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਾਲਾ 'Sword Arm Squadron' 30 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ, ਬਾਲਾਕੋਟ ਏਅਰ ਸਟ੍ਰਾਈਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ (ਹੁਣ ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ) ਅਭਿਨੰਦਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨਾਲ ਹੋਈ ਡੌਗ ਫਾਇਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ F-16 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਾਇਸਨ ਲੜਾਕੂ ਜੈੱਟ ਨਾਲ ਡੇਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਵਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ ਅਭਿਨੰਦਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਸਵੋਰਡ ਆਰਮ ਸਕੁਐਡਰਨ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ।


ਉਸਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿੰਗ ਕਮਾਂਡਰ ਨੂੰ ਵੀਰ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੁਣ ਗਰੁੱਪ ਕੈਪਟਨ ਅਭਿਨੰਦਨ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਹਨ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਕਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਵੋਰਡ ਆਰਮ ਦੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਮਿਗ21 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ (03) ਸਕੁਐਡਰਨ ਹੋਣਗੇ, ਜੋ ਅਗਲੇ 2-3 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨਗੇ।


ਚਾਰ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦਾ ਬਣੇ ਸੀ ਹਿੱਸਾ


ਮਿਗ-21 ਜੈੱਟ ਚਾਰ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੋਵੀਅਤ ਦੌਰ ਦੇ ਰੂਸੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹਾਦਸਿਆਂ ਅਤੇ ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਕਾਰਨ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਹਾਦਸਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਇਸ ਦੀ ਉਮਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਹਾਦਸੇ ਵਾਪਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।


ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਹਿੱਸਾ 


ਸੂਤਰਾਂ ਦੀ ਮੰਨੀਏ ਤਾਂ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਸਥਿਤ 51 ਸਕੁਐਡਰਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'Sword Arm' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੁਰਾਣਾ ਫਲੀਟ ਵੀ ਚਾਲੂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਨਵੇਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਸਥਿਤ 51 ਸਕੁਐਡਰਨ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸਜਾਵਟੀ ਸਕੁਐਡਰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ 1999 ਵਿੱਚ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਸਫੇਦ ਸਾਗਰ (ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ) ਦੌਰਾਨ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।


ਭਾਰਤ ਰਕਸ਼ਕ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, "ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਯੂ ਸੈਨਾ ਮੈਡਲ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਮੇਨਸ਼ਨ-ਇਨ-ਡਿਸਪੈਚ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਪਰਾਕਰਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸਕੁਐਡਰਨ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਦੀ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1985 ਵਿੱਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਉਠਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਕੁਐਡਰਨ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਇਸਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੇਵਾ ਲਈ 2018 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਮਿਆਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।