Dussehra 2025: ਰਾਵਣ ਦਾ ਦਹਿਨ ਹੀ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ, ਪੁਤਲਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ? ਜਾਣ ਲਓ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ

Dussehra 2025: ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦੁਸਹਿਰਾ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਦੁਸਹਿਰੇ ਤੇ ਰਾਵਣ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਪੁਤਲਾ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸਾੜਦੇ? ਆਓ ਅੱਜ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ।

Dussehra 2025

ਭਾਰਤ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਤਿਉਹਾਰ ਡੂੰਘੇ ਸਬਕ ਅਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਵਿਜੇਦਸ਼ਮੀ ਜਾਂ ਦੁਸਹਿਰਾ ਹੈ, ਜੋ ਬੁਰਾਈ ਉੱਤੇ ਚੰਗਿਆਈ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੁਸਹਿਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ: ਇਸਨੂੰ ਰਾਵਣ ਦਹਨ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੁਤਲਾ ਸਾੜਨਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ। ਦਰਅਸਲ, ਰਾਵਣ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਮਾਇਣ ਦਾ ਇੱਕ ਪਾਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਹੰਕਾਰ, ਲਾਲਚ, ਅਨਿਆਂ ਅਤੇ ਅਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦਰਅਸਲ, ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਾੜਨਾ ਬੁਰਾਈ ਦੇ ਸੰਪੂਰਨ ਅੰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਦਹਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾੜਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਅੱਗ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਕਤੀ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੱਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ।

ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਅੱਗ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਅਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਵੇਦ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣ ਅੱਗ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚੋਂ ਬੁਰਾਈ, ਪਾਪ ਅਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕਤਾ ਦੇ ਸਥਾਈ ਖਾਤਮੇ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਇਸਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਪੁਤਲਾ ਸਾੜਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਮਹੱਤਵ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਬਾਹਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਜਾਪਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬੁਰਾਈ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਇਹ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਵਣ, ਸਗੋਂ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਕੁੰਭਕਰਨ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਮੇਘਨਾਦ ਦੇ ਪੁਤਲੇ ਵੀ ਸਾੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

Continues below advertisement

ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਹਰ ਰੂਪ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚੰਗਿਆਈ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਟਿਕ ਸਕਦਾ। ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਵਣ ਦਹਨ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਇੱਕ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਡੂੰਘਾਈ ਹੈ।

ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਆਤਮ-ਨਿਰੀਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹੰਕਾਰ, ਈਰਖਾ, ਨਫ਼ਰਤ ਅਤੇ ਲਾਲਚ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਰਾਵਣ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।