ਕਿਉਂ ਉਲਟੀ ਵਹਿ ਰਹੀ ਹੈ ਨਰਮਦਾ ਨਦੀ, ਜਾਣੋ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਨ

ਨਰਮਦਾ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਇਹ ਨਦੀ ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਉਲਟੀ ਵਗਦੀ ਹੈ।

ਹੁਣ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਉੱਠਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਤਾਂ ਆਓ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਸਮਝੀਏ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਵਗਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਨਰਮਦਾ ਨਦੀ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਵਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਰਬ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਰਲਦੀ ਹੈ।

ਦਰਅਸਲ, ਨਰਮਦਾ ਨਦੀ ਦੇ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਹਿਣ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ 'ਰਿਫਟ ਵੈਲੀ' ਹੈ। ਰਿਫਟ ਵੈਲੀ ਦਰਾੜਾਂ ਵਾਲੀ ਘਾਟੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦਰਿਆ ਦਾ ਵਹਾਅ ਢਲਾਨ ਦੇ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਦੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸੋਨਭੱਦਰ ਨਾਲ ਤੈਅ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਨਰਮਦਾ ਦੀ ਸਹੇਲੀ ਜੋਹਿਲਾ ਸੋਨਭੱਦਰ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਨਰਮਦਾ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਭਰ ਕੁਆਰੀ ਰਹਿਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਵਹਿਣ ਲੱਗੀ।