New Digital World: ਜਦੋਂ ਫੇਸਬੁੱਕ (Facebook) ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਮੈਟਾ (Meta) ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਮੇਟਾਵਰਸ (Metaverse) ਤਕਨਾਲੋਜੀ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ ਮੇਟਾਵਰਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਣਦੇ ਜਾਂ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਵਾਲ ਹੋਣਗੇ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਮੈਟਾਵਰਸ ਕੀ ਹੈ, ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਫੇਸਬੁੱਕ ਦਾ ਸਾਰਾ ਧਿਆਨ ਇਸ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੇਵਾਂਗੇ।
ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਟਾਵਰਸ ਨੂੰ ਸਮਝੋ
ਮੈਟਾਵਰਸ (Metaverse) ਸ਼ਬਦ ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ। ਸਧਾਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਮੈਟਾਵਰਸ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਵਰਚੁਅਲ ਸੰਸਾਰ (Digital World) ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਵਰਚੁਅਲ ਪਛਾਣ ਰਾਹੀਂ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਡੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਹੈ।
ਇਸ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘੁੰਮਣ, ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਮੈਟਾਵਰਸ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਔਗਮੈਂਟੇਡ ਰਿਐਲਿਟੀ, ਵਰਚੁਅਲ ਰਿਐਲਿਟੀ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ, ਬਲਾਕਚੇਨ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕਾਨਸੈਪਟ ਕਿੱਥੋਂ ਆਇਆ
ਮੈਟਾਵਰਸ (Metaverse) ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨਵੀਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ 1992 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਗਿਆਨ ਗਲਪ ਲੇਖਿਕਾ ਨੇਆ ਸਟੀਫਨਸਨ (Nea Stephenson) ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਵਲ 'ਸਨੋ ਕਰਸ਼' (Snow Crush) ਵਿੱਚ ਮੈਟਾਵਰਸ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਦਯੋਗ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਕਰਦਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਫੇਸਬੁੱਕ ਮੈਟਾਵਰਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਕੰਪਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਡੀਸੈਂਟਰਾਲੈਂਡ (Decentraland) ਨੇ 2017 ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਕੰਨਸੈਪਟ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ https://decentraland.org/ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਵਰਚੁਅਲ ਦੁਨੀਆ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਆਪਣੀ ਮੁਦਰਾ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ।
ਮੈਟਾਵਰਸ ਤੁਹਾਡੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗਾ
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਲੋਕ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ Metaverse ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹਨ। ਇਹਦੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਜਲਦੀ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਇਹ ਆਵੇਗੀ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਰਚੁਅਲ ਦੁਨੀਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵਰਚੁਅਲ ਟੂਰ ਦੌਰਾਨ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ੋਅਰੂਮ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉੱਥੇ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸਾਮਾਨ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿੱਤੇ ਪਤੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਵ, ਤੁਹਾਡੀ ਦੁਨੀਆ ਵਰਚੁਅਲ ਹੋਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਅਮਲ ਅਸਲ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਟਾਵਰਸ ਨੂੰ ਸਮਝੋ
ਮੈਟਾਵਰਸ (Metaverse) ਸ਼ਬਦ ਸੁਣਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ। ਸਧਾਰਨ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਮੈਟਾਵਰਸ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਵਰਚੁਅਲ ਸੰਸਾਰ (Digital World) ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ, ਤੁਸੀਂ ਵਰਚੁਅਲ ਪਛਾਣ ਰਾਹੀਂ ਡਿਜੀਟਲ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਤੁਹਾਡੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਹੈ।
ਇਸ ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘੁੰਮਣ, ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਮੈਟਾਵਰਸ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਔਗਮੈਂਟੇਡ ਰਿਐਲਿਟੀ, ਵਰਚੁਅਲ ਰਿਐਲਿਟੀ, ਮਸ਼ੀਨ ਲਰਨਿੰਗ, ਬਲਾਕਚੇਨ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਕਾਨਸੈਪਟ ਕਿੱਥੋਂ ਆਇਆ
ਮੈਟਾਵਰਸ (Metaverse) ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨਵੀਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ 1992 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਗਿਆਨ ਗਲਪ ਲੇਖਿਕਾ ਨੇਆ ਸਟੀਫਨਸਨ (Nea Stephenson) ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਵਲ 'ਸਨੋ ਕਰਸ਼' (Snow Crush) ਵਿੱਚ ਮੈਟਾਵਰਸ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੀਹ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਦਯੋਗ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਤਰੱਕੀ ਕਰਦਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਫੇਸਬੁੱਕ ਮੈਟਾਵਰਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਕੰਪਨੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਡੀਸੈਂਟਰਾਲੈਂਡ (Decentraland) ਨੇ 2017 ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਕੰਨਸੈਪਟ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ https://decentraland.org/ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਵਰਚੁਅਲ ਦੁਨੀਆ ਮਿਲੇਗੀ। ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਆਪਣੀ ਮੁਦਰਾ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ।
ਮੈਟਾਵਰਸ ਤੁਹਾਡੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗਾ
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਲੋਕ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ Metaverse ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹਨ। ਇਹਦੇ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਜਲਦੀ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਇਹ ਆਵੇਗੀ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗੀ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਰਚੁਅਲ ਦੁਨੀਆ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵਰਚੁਅਲ ਟੂਰ ਦੌਰਾਨ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ੋਅਰੂਮ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉੱਥੇ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਹਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸਾਮਾਨ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿੱਤੇ ਪਤੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਵ, ਤੁਹਾਡੀ ਦੁਨੀਆ ਵਰਚੁਅਲ ਹੋਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਅਮਲ ਅਸਲ ਹੋਵੇਗਾ।