High Milk Prices: ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰ ਲਗਾਤਾਰ ਮਹਿੰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮੱਖਣ ਦੀ ਸਪਲਾਈ 'ਚ ਵਿਘਨ ਪਿਆ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਾਰੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਚਾਰੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹੇਠਲਾ ਰਕਬਾ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜੋਤ ਵਾਲਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਡੇਅਰੀ ਖੇਤਰ ਛੇ ਫੀਸਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।


ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਸਕੱਤਰ ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਾਲੀ ਸਾਲ 2022-23 ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਖੜੋਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਹਾਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਗ 'ਚ ਉਛਾਲ ਕਾਰਨ ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਘਰੇਲੂ ਮੰਗ 'ਚ 8-10 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਕਿਮਡ ਮਿਲਕ ਪਾਊਡਰ (SMP) ਦਾ ਕਾਫੀ ਸਟਾਕ ਹੈ ਪਰ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਚਰਬੀ, ਮੱਖਣ ਅਤੇ ਘਿਓ ਆਦਿ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਟਾਕ ਘੱਟ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੱਖਣੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਦੇ ਸਟਾਕ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੇਕਰ ਲੋੜ ਪਈ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਮੱਖਣ ਅਤੇ ਘਿਓ ਵਰਗੇ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੇਗੀ। ਹੁਣ ਦੱਖਣੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਸਿਖਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

 



ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ 'ਚ ਦਰਾਮਦ ਲਾਭਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਗਲੋਬਲ ਕੀਮਤਾਂ ਉੱਚੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਾਕੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਲਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 20 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਹੋਈ ਬੇਮੌਸਮੀ ਬਰਸਾਤ ਕਾਰਨ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦੇ ਨਾਲ ਸਥਿਤੀ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਮੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ। ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 1.89 ਲੱਖ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਗੰਢੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਥਿਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਾਲ 2021-22 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ 221 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਰਿਹਾ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ 208 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 6.25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 2022-23 ਵਿੱਚ ਇਹ ਘਟੇਗਾ ਜਾਂ ਸਥਿਰ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ਸਾਲ 2011 ਵਿੱਚ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਸੀ।