Phillaur Fort facts: ਫਿਲੌਰ ਕਿਲ੍ਹਾ ਜਾਂ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਿਲ੍ਹਾ ਫਿਲੌਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਿਲੌਰ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਂਡ ਟਰੰਕ ਰੋਡ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ (1628-1658) ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਸ਼ਾਹੀ ਸਰਾਏ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ 1809 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ (1780-1839) ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਨੂੰ ਦੀਵਾਨ ਮੋਹਕਮ ਚੰਦ ਨੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਅਤੇ ਇਤਾਲਵੀ ਜਰਨੈਲਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਜੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨੇੜਲੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਲਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। 1846 ਵਿਚ ਅਲੀਵਾਲ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਕਿਲ੍ਹੇ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਕਿਲ੍ਹਾ 1890 ਤੱਕ ਫੌਜੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਧੀਨ ਰਿਹਾ ਜਦੋਂ ਇਸਨੂੰ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਸਿਖਲਾਈ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ।
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 6 ਅਪ੍ਰੈਲ 1973 ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ਬਦਲ ਕੇ 'ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਿਲਾ' ਰੱਖਿਆ। 1981 ਤੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਅਕੈਡਮੀ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੀਰ ਬਾਬਾ ਅਬਦੁੱਲਾ ਸ਼ਾਹ ਜੀ (ਪੀਰ-ਏ-ਦਸਤਗੀਰ ਜਾਂ ਅਬਦੁਲ ਕਾਦਿਰ ਗਲਾਨੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਦਾ ਤੀਰਥ ਸਥਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਿਮ ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹ ਸ਼ੁਜਾ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਬਰਾਂ ਵੀ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Rock Garden History: ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕਬਾੜ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਰਾਕ ਗਾਰਡਨ, ਜਾਣੋ ਕੁਝ ਅਣਜਾਣ ਤੱਥ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ