ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੌਣ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਸੀ ਬਜਟ?

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤੀ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ

ਪਰ ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ ਬਜਟ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੌਣ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਸੀ

ਦਰਅਸਲ, 1859 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿੱਤ ਮਾਹਰ ਜੇਮਸ ਵਿਲਸਨ ਨੂੰ ਵਾਇਸਰਾਏ ਦੀ ਕਾਰਜਾਕਰੀ ਦਾ ਵਿੱਤ ਮੈਂਬਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ

ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੇਮਸ ਵਿਲਸਨ 18 ਫਰਵਰੀ 1860 ਨੂੰ ਵਾਇਸਰਾਏ ਦੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਬਜਟ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ

ਵਿਲਸਨ ਨੇ ਬਜਟ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਸੀ

ਇਸ ਕਰਕੇ ਜੇਮਸ ਵਿਲਸਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਬਜਟ ਪਧਤੀ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ

ਉੱਥੇ ਹੀ 1860 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਹਰ ਸਾਲ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਿਆ

ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਗੁਲਾਮ ਸੀ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਜਟ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਨੂੰ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ