ਕੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਗ੍ਰਹਿ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਜੀਵਨ ਸੰਭਵ ਹੈ? ਕੀ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚਲੀ ਆ ਰਹੀ ਏਲੀਅੰਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੱਚ ਹੈ? ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਜੋ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਲਈ ਦਿਨ ਰਾਤ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਇਸ ਐਪੀਸੋਡ ਵਿੱਚ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਹੱਸਮਈ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਰਹੱਸਮਈ ਸੰਕੇਤ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਕੀ ਹੈ?
ਮਨੁੱਖਾਂ ਲਈ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਰਹੱਸਮਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਖੋਜ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਇਸ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਯੰਤਰ ਬਣਾਏ ਹਨ ਜੋ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦਗਾਰ ਹਨ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰੇਡੀਓ ਟੈਲੀਸਕੋਪ, ਲੋ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀ ਐਰੇ (LOFAR) ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੂਰਜੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਬਾਹਰੋਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਰੇਡੀਓ ਕਿਰਨਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਕੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਸੰਭਵ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ?
ਇਸ 'ਤੇ ਖੋਜ ਬਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, 12 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰੇਡੀਓ ਟੈਲੀਸਕੋਪ, ਲੋ ਫ੍ਰੀਕੁਐਂਸੀ ਐਰੇ (LOFAR) ਨੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ 19 ਰੇਡੀਓ ਸਿਗਨਲਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ। ਜਿਹੜੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਆਏ ਹਨ। ਇਸ 'ਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੇਡੀਓ ਟੈਲੀਸਕੋਪ ਨੇ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਖੋਜ ਨੇ ਐਕਸੋਪਲੈਨੈਟ ਤੋਂ ਰੇਡੀਓ ਤਰੰਗਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕੁਈਨਜ਼ਲੈਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਟੀਮ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਾਰੇ ਸੰਕੇਤ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 165 ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਸਾਲ ਤੱਕ ਲਾਲ ਬੌਨੇ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਤੱਕ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਚਾਰ ਸੰਕੇਤ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗ੍ਰਹਿ ਲੁਕੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਡੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਦੇ ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਨੇ ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰਤ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰੇਡੀਓ ਦੂਰਬੀਨ ਲੋ ਫਰੀਕੁਐਂਸੀ ਐਰੇ (LOFAR) ਰਾਹੀਂ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ 19 ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਸੰਕੇਤਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਖਗੋਲ -ਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰੇਡੀਓ ਤਰੰਗਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁੰਬਕੀ ਤਰੰਗਾਂ ਹਵਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ, ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਕੀ ਆਖਦੇ ਨੇ ਖਗੋਲ ਵਿਗਿਆਨੀ?
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਰੇਡੀਓ ਸੰਕੇਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜੋ ਨਮੂਨਾ ਹੈ ਉਹ ਜੁਪੀਟਰ ਅਤੇ ਆਈਓ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗ੍ਰਹਿ ਕਿਸੇ ਤਾਰੇ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਿਸ਼ਾਲ ਚੁੰਬਕੀ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਔਰੋਰਾ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਰਹੱਸ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਡਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ, ਭਾਵੇਂ ਅਸੀਂ ਸਿਗਨਲ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਹੋਏ ਹਾਂ, ਇਸ ਸੰਕੇਤ ਤੋਂ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਬਾਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਤੋਂ ਸੰਕੇਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਹ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰਬੀਨਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਹਿਆਂ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੇ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਇਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਲੀਡੇਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਡਾ ਜੋਸੇਫ ਕੋਲਿੰਗਹੈਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੀਮ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰੇਡੀਓ ਸੰਕੇਤ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਚੁੰਬਕੀ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜੋ ਵੱਖ -ਵੱਖ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਰੋ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ:
https://play.google.com/store/