Social Media: ਮੌਤ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਜਿਸਨੇ ਵੀ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੈ, ਇੱਕ ਦਿਨ ਮਰਨਾ ਹੀ ਹੈ। ਇਨਸਾਨ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਜਾਨਵਰ, ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਤੋਂ ਕਬਰਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਨਿਰਜੀਵ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਮਰਦੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ? ਮਨੁੱਖ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਰਜੀਵ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੰਝ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਬੰਦਰਗਾਹ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਵੈਸੇ ਤਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਥਾਵਾਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਲੰਗ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚਟਗਾਂਵ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਵਿੱਚ ਅਲੀਗਾ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਇਸ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਆਖਿਰ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।
ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ?- ਉਹ ਸਮਾਂ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਲ ਢੋਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਕਾਨਾਂ, ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ, ਕੈਸੀਨੋ, ਪੂਲ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਗੇਮ ਜ਼ੋਨ ਵੀ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਕਬਰਿਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਘਾਟੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਕਿੰਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਬਰਿਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅੱਗੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਜਿਹਾ ਕੰਮ- ਤੁਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਬਰਿਸਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ ਸਹੀ ਕਰਕੇ ਰੀਸੇਲ ਲਈ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਰੁਚੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਖਰੀਦ ਕੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੁਰਜ਼ੇ ਹਟਾ ਕੇ ਵੇਚ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਜਹਾਜ਼ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦਸ ਤੋਂ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਚੱਲ ਚੁੱਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਕਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੁਰਜ਼ੇ ਕੱਢ ਕੇ ਵੇਚ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੜਨ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।