Grooms market in India: ਭਾਰਤੀ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਲਾੜਿਆਂ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਈ ਮਜ਼ਾਕ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸੱਚਾਈ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਬਿਹਾਰ ਰਾਜ ਦੇ ਮਧੂਬਨੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲਾੜੇ ਵਿਕਣ ਲਈ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁੜੀ ਵਾਲੇ ਬੋਲੀ ਲਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪਰੰਪਰਾ ਵਾਂਗ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਕੀ ਨਾਮ
ਇਸ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦਾ ਨਾਂ ਸੌਰਾਠ ਸਭਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਮਧੂਬਨੀ, ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਜੂਨ ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਯੋਗ ਮੁੰਡੇ-ਕੁੜੀਆਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲਾੜਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੜਕੀ ਵਾਲੇ ਉਸ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਯੋਗਤਾ, ਉਸਦੇ ਘਰ, ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਆਮਦਨ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲਾੜੇ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਲਈ ਬੋਲੀ ਲਗਾਉਣੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੜਕਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਗਲ ਵਿੱਚ ਗਮਛਾ ਪਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾੜੇ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।
ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮਰਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ
ਇਸ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ਼ ਮਰਦ ਹੀ ਆਪਣੀ ਲੜਕੀ ਲਈ ਲਾੜਾ ਚੁਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵੇਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਮਰਦ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਖਰਚਾ ਆਵੇਗਾ ਅਤੇ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਕੀ ਦਾਜ ਜਾਂ ਤੋਹਫ਼ਾ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕੁੜੀ ਵਿਆਹ 'ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਹੋਵੋਗਾ, ਇਹ ਤੈਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੜਕਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿੰਨੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਸੈਂਕੜੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚਲੀ ਆ ਰਹੀ
ਲਾੜਿਆਂ ਦਾ ਇਹ ਬਾਜ਼ਾਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੌਰਾਠ ਸਭਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅੱਜ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ। ਸਗੋਂ ਇਹ ਪਿਛਲੇ 700 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੋਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਸਕਣ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਆਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਜ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਉਂਜ ਤਾਂ ਬਦਲਦੇ ਸਮਾਜ ਨੇ ਵਿਆਹਾਂ ਦੀ ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਾਜ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।