Horse Shoe Crabs: ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਵਿਸ਼ਾਲ ਡਾਇਨਾਸੋਰ ਵਰਗੇ ਜੀਵ ਵੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੀਵ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਰਭਰ ਹਾਂ। ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਜਾਨਵਰ ਹੈ ਨੀਲੇ ਖੂਨ ਵਾਲਾ ਕੇਕੜਾ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਇਸ ਨੀਲੇ ਖੂਨ ਵਾਲੇ ਕੇਕੜੇ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਿੱਖ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਇੱਕ ਮੱਕੜੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਆਕਾਰ ਦੇ ਜੂੰ-ਵਰਗੇ ਜੀਵ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਹੈ। ਹਾਰਸ਼ ਸ਼ੂ ਕੇਕੜੇ ਡਾਇਨਾਸੌਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਗ੍ਰਹਿ 'ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 45 ਕਰੋੜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹਨ।
1 ਲੀਟਰ ਖੂਨ ਦੀ ਕੀਮਤ 11 ਲੱਖ ਰੁਪਏ
ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਹਾਰਸ ਸ਼ੂ ਕੇਕੜੇ ਬਸੰਤ ਤੋਂ ਮਈ-ਜੂਨ ਤੱਕ ਉੱਚੀ ਲਹਿਰਾਂ (ਹਾਈ ਟਾਇਡ) ਦੌਰਾਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜੀਵ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੱਖਾਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਮੈਡੀਕਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਨਸਬੰਦੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਜੀਵ ਦੇ ਖੂਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਜੀਵ ਦਾ ਖੂਨ ਜੈਵਿਕ ਜ਼ਹਿਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 50 ਮਿਲੀਅਨ ਐਟਲਾਂਟਿਕ ਹਾਰਸ ਸ਼ੂ ਕੇਕੜੇ ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਫੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਦੀ ਕੀਮਤ 11 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਖੂਨ ਦਾ ਰੰਗ ਨੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਇਸ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਤਾਂਬਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੇ ਖੂਨ ਦਾ ਰੰਗ ਨੀਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਖੂਨ 'ਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਰਸਾਇਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੇਕੜਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੋਲ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਕਰ ਕੇ ਤੀਹ ਫੀਸਦੀ ਖੂਨ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਕੜੇ ਆਪਣੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕਈ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ 10 ਤੋਂ 30 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੇਕੜੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਮਾਦਾ ਕੇਕੜੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਵਿੱਚ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਹੀ ਬਚੀਆਂ ਹਨ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਾਰਸ ਸ਼ੂ ਕੇਕੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਬਚੀਆਂ ਹਨ। ਬਾਇਓਮੈਡੀਕਲ ਸੈਕਟਰ ਅਤੇ ਮੱਛੀ ਫੀਡ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੱਛੀ ਫੜਨ ਕਾਰਨ ਸਾਰੀਆਂ ਚਾਰ ਕਿਸਮਾਂ ਵੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।