Bank Fraud : ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ 'ਤੇ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧੀ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਅਪਰਾਧ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧੀ ਕੁਝ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਲੀ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵੈਬਸਾਈਟ ਸਮਿਸ਼ਿੰਗ (Smishing) ਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਸਮਿਸ਼ਿੰਗ ?
ਇਸ ਵਿੱਚ SMS ਅਤੇ ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਦੋਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੁਨੇਹੇ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਜਾਂ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸੰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਿੰਕ ਅਤੇ ਟੋਲ-ਫ੍ਰੀ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰੋ
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਵਾਇਰਸ ਸੈੱਲ ਫੋਨ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਣ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਲਿੰਕ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਨਾ ਕਰੋ।
ਨਾਲ ਹੀ ਈਮੇਲ ਜਾਂ ਟੈਕਸਟ ਸੁਨੇਹੇ ਜਾਂ ਈਮੇਲ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਕੋਈ ਵਿੱਤੀ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਨਾ ਕਰੋ।
ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕੀ ਈਮੇਲਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੂਚਿਤ ਕਰੋ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਜਾਂ ਲੋਗੋ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਧੋਖਾਧੜੀ ਜਾਂ ਖਾਤੇ ਤੱਕ ਅਣਅਧਿਕਾਰਤ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰੋ।
ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਬੈਂਕ ਕਦੇ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਲਈ SMS ਨਹੀਂ ਭੇਜਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਈਮੇਲ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵੇਰਵੇ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਿੰਨ, ਪਾਸਵਰਡ ਜਾਂ ਖਾਤਾ ਨੰਬਰ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦਿਓ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਵੈਬਸਾਈਟ ਸਪੂਫਿੰਗ ਵੀ ਬੈਂਕ ਫਰਾਡ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਾਮਲੇ ਇਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਸਪੂਫਿੰਗ 'ਚ ਫਰਜ਼ੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਬਣਾ ਕੇ ਅਪਰਾਧੀ ਇਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਫਰਜ਼ੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਅਸਲੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਪਰਾਧੀ ਅਸਲੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਨਾਂ, ਲੋਗੋ, ਗ੍ਰਾਫਿਕਸ ਅਤੇ ਕੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਜਾਅਲੀ URL ਵੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਰ ਵਿੰਡੋ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਐਡਰੈੱਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਉਹ ਹੇਠਾਂ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਦਿੱਤੇ ਪੈਡਲਾਕ ਆਈਕਨ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਪੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਰੋ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ :
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.winit.starnews.hin
https://apps.apple.com/in/app/abp-live-news/id81111490