British company Rail Line: ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਟ੍ਰੈਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਰੇਲਵੇ ਮਾਰਗ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਰੇਲ ਪਟੜੀਆਂ ਵਿਛਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਹੈ, ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ 190 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।
ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਕੋਲ ਇਹ ਟ੍ਰੈਕ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੈ?
ਗ੍ਰੇਟ ਇੰਡੀਅਨ ਪੇਨਿਨਸੁਲਰ ਰੇਲਵੇ (ਜੀਆਈਪੀਆਰ), ਜੋ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚਲਦਾ ਸੀ, ਇਸ ਟ੍ਰੈਕ 'ਤੇ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਅਜੀਬ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ 1952 ਵਿੱਚ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀਕਰਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ਰੂਟ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਰੇਲਵੇ ਟਰੈਕ ਵਿਛਾਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸਦੀ ਮਾਲਕ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਕਿੰਨਾ ਪੈਸਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ
ਭਾਰਤ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਥੇ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੂੰ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟਰੈਕ 1910 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੰਪਨੀ, ਕਿਲਿਕ-ਨਿਕਸਨ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਕਿੱਥੇ ਹੈ
ਇਸ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ ਦਾ ਨਾਂ ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਰੇਲਵੇ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 190 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਯਵਤਮਾਲ ਅਤੇ ਮੂਰਤੀਜਾਪੁਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਰੇਲਵੇ ਅਜੇ ਵੀ ਨੈਰੋ ਗੇਜ ਰੂਟ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਗੇੜ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰੂਟ 'ਤੇ ਸਫਰ ਕਰਨ 'ਚ 20 ਘੰਟੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਲਗਭਗ 150 ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਨੈਰੋ ਗੇਜ ਰੇਲਵੇ ਕਿਉਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ?
ਨੈਰੋ ਗੇਜ ਰੇਲਵੇ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਪਾਹ ਨੂੰ ਯਵਤਮਾਲ ਤੋਂ ਮੁੰਬਈ (ਬੰਬੇ) ਲਿਜਾਣਾ ਸੀ, ਜਿੱਥੋਂ ਇਸਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਆਵਾਜਾਈ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਬਕਾ ਕੇਂਦਰੀ ਰੇਲ ਮੰਤਰੀ ਸੁਰੇਸ਼ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਯਵਤਮਾਲ-ਮੁਰਤਿਜ਼ਾਪੁਰ-ਅਚਲਪੁਰ ਰੇਲ ਮਾਰਗ ਨੂੰ ਨੈਰੋ ਗੇਜ ਤੋਂ ਬ੍ਰਾਡ ਗੇਜ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ 1,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਸਨ।