Edible Oil Prices In India: ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ-ਤੇਲ ਬੀਜ, ਸੋਇਆਬੀਨ (Mustard Oil - Oil Seeds, Soybean) ਸਮੇਤ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੋਇਆਬੀਨ (Soybean) ਅਤੇ ਸੂਰਜਮੁਖੀ (Sunflower) ਤੇਲ ਦੀ ਸਾਲਾਨਾ 20 ਲੱਖ ਟਨ ਦਰਾਮਦ ਡਿਊਟੀ ਮੁਕਤ ਦਰਾਮਦ ਦੀ ਛੋਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਸਪਲਾਈ ਘਟਣ ਕਾਰਨ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਅਤੇ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਵੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਬਾਜ਼ਾਰ ਬੰਦ ਬਣੀ ਵਜ੍ਹਾ
ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬੰਦ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਤੇਲ ਦੀ ਮੰਗ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੇਠਾਂ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਪਿਛਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਬੰਦ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਐਕਸਚੇਂਜ ਕਰੀਬ 2 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਬੰਦ ਹੋਇਆ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇਲਾਂ 'ਚ ਦੇਖੀ ਗਈ ਉਛਾਲ
ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਡਿਊਟੀ ਮੁਕਤ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਲਈ ਕੋਟਾ ਤੈਅ ਕਰਨ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਦਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸੌਦੇ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਹੱਥ ਪਿੱਛੇ ਖਿੱਚ ਲਏ ਹਨ। ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕੋਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ 'ਤੇ ਦਰਾਮਦ ਡਿਊਟੀ ਅਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਹਿੰਗਾ ਤੇਲ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਖਪਤ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਸਸਤੇ ਆਯਾਤ ਤੇਲ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਕੀਮਤ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਨਵੇਂ ਸੌਦੇ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਸਪਲਾਈ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੋਇਆਬੀਨ, ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਹ ਹੈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਡਿਊਟੀ ਮੁਕਤ ਦਰਾਮਦ ਦਾ ਕੋਟਾ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਕਾਰਨ ਸਪਲਾਈ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਸਤਾ ਤੇਲ ਮਿਲਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਮਹਿੰਗੇ ਭਾਅ ’ਤੇ ਖਰੀਦਣਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਦਰਾਮਦ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਦਰਾਮਦ ਡਿਊਟੀ ਲਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਦਰਾਮਦ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵੀ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਦਾ ਤੇਲ ਥੋਕ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 25 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਚ 40-50 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਖਰੀਦਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਮਹਿੰਗੀ ਰੇਟ 'ਤੇ ਹੋਈ ਖਰੀਦਦਾਰੀ
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤੇਲ ਉਦਯੋਗ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2-3 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ 2,150 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਦੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ CPO ਆਯਾਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਕੀਮਤ 900 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ 'ਤੇ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਦਰਾਮਦਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚ ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਇਆਬੀਨ ਤੇਲ ਦੇ ਕੇਕ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਮੰਗ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਸੋਇਆਬੀਨ ਦੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਬੀਜ - 7,100-7,125 ਰੁਪਏ (42 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਥਿਤੀ ਦਰ) ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਮੂੰਗਫਲੀ - 6,870-6,935 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮਿੱਲ ਡਿਲਿਵਰੀ (ਗੁਜਰਾਤ) - 16,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ
ਮੂੰਗਫਲੀ ਰਿਫਾਇੰਡ ਤੇਲ 2,560-2,820 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਟੀਨ।
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਦਾਦਰੀ - 14,700 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਸਰਸੋਂ ਪੱਕੀ ਘਣੀ - 2,250-2,380 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਟੀਨ।
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਕੱਚੀ ਘਣੀ - 2,320-2,435 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਟੀਨ।
ਤਿਲ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮਿੱਲ ਦੀ ਡਿਲਿਵਰੀ - 18,800-20,500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਸੋਇਆਬੀਨ ਆਇਲ ਮਿੱਲ ਡਿਲਿਵਰੀ ਦਿੱਲੀ - 14,200 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ
ਸੋਇਆਬੀਨ ਮਿੱਲ ਡਿਲਿਵਰੀ ਇੰਦੌਰ - 14,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਸੋਇਆਬੀਨ ਤੇਲ ਦੇਗਮ, ਕੰਦਲਾ - 12,650 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਸੀਪੀਓ ਐਕਸ-ਕਾਂਡਲਾ - 9,100 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਕਾਟਨਸੀਡ ਮਿੱਲ ਡਿਲਿਵਰੀ (ਹਰਿਆਣਾ)- 13,100 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ
ਪਾਮੋਲਿਨ ਆਰਬੀਡੀ, ਦਿੱਲੀ - 10,700 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਪਾਮੋਲਿਨ ਐਕਸ-ਕਾਂਡਲਾ - 9,800 ਰੁਪਏ (ਬਿਨਾਂ ਜੀਐਸਟੀ) ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਸੋਇਆਬੀਨ ਅਨਾਜ - 5,300-5,350 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।
ਸੋਇਆਬੀਨ 5,100-5,150 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਘਟਿਆ।
ਮੱਕੀ ਖਲ (ਸਰਿਸਕਾ) 4,010 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ।