ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦਿਨ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਦਿਨ ਆਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਫਿਲਮ ਫਿਲਮ ਜਗਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸ਼ੋਅ, ਆਸਕਰ (Oscar 2025) ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰੇਗੀ। ਉਸਨੂੰ ਵੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇ ਉਸੇ ਦਿਨ ਅਦਾਕਾਰਾ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 'ਬੰਦ' ਹੋਵੇ ਤੇ ਸਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਕੋੜੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ? ਈਰਾਨੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਸੋਹੇਲਾ ਗੋਲਸਤਾਨੀ (soheila golestani) ਲਈ ਇਹ ਹਕੀਕਤ ਹੈ।
ਸੋਮਵਾਰ, 3 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕਲਾਕਾਰ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਆਸਕਰ ਐਵਾਰਡ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ, ਸਟੇਜ ਤੋਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਜੇਤੂਆਂ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਸੋਹਿਲਾ ਗੋਲਸਤਾਨੀ ਖੁੰਝ ਗਈ। ਉਸਦੀ ਫਿਲਮ "ਦਿ ਸੀਡ ਆਫ਼ ਦ ਸੈਕਰਡ ਫਿਗ" (The Seed of the Sacred Fig) ਨੂੰ ਸਰਵੋਤਮ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫਿਲਮ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਫਿਲਮ ਕੋਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀ।
ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਫਿਲਮ ਦੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਸੋਹਿਲਾ ਗੋਲਸਤਾਨੀ ਇਕੱਲੀ ਸਜ਼ਾ ਦੀ ਉਡੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ। ਫਿਲਮ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੁਹੰਮਦ ਰਸੂਲਫ (Mohammad Rasoulof) ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਮਹਿਲਾ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨ ਲੈਣੀ ਪਈ। ਇਹ ਫਿਲਮ ਵੀ ਈਰਾਨੀ ਕੋਟੇ ਰਾਹੀਂ ਆਸਕਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੀ ਪਰ ਜਰਮਨੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਆਸਕਰ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਸੀ।
ਤੁਸੀਂ ਪੁੱਛ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸ ਫਿਲਮ ਬਾਰੇ ਕਿਉਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜੋ ਆਸਕਰ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਗਈ ? ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਫਿਲਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਬਗਾਵਤ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਜੋ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਸੋਹਿਲਾ ਗੋਲਸਤਾਨੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਰਕਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਦਿਖਾਈ।
ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕੀ....?
ਇਹ ਫਿਲਮ ਇੱਕ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਡਰਾਮਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਹਾਣੀ 22 ਸਾਲਾ ਮਹਸਾ ਅਮੀਨੀ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਸਾ ਅਮੀਨੀ ਨੂੰ ਹਿਜਾਬ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਾ ਪਹਿਨਣ ਕਾਰਨ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਸਤੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਲਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਮਾਨ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਜਾਂਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਜੱਜ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਹਿਜਾਬ ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਵੀ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਵਿਚਕਾਰ ਫਸ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਮਾਨ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨਿਓਸ਼ਾ ਅਕਸ਼ੀ ਨੇ ਭੈਣਾਂ ਦੀ ਸਹੇਲੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ ਜੋ ਪੁਲਿਸ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਅੰਨ੍ਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕੋੜੇ ਮਾਰਨ ਦੀ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸਜ਼ਾ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਫਿਲਮ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੁਹੰਮਦ ਰਸੂਲੋਫ, ਮਹਸਾ ਰੋਸਤਾਮੀ, ਸੇਤਾਰੇਹ ਮਲੇਕੀ ਤੇ ਨਿਓਸ਼ਾ ਅਕਸ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ, ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਭੱਜਣਾ ਪਿਆ। ਅਮੀਨੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਏ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨੋਂ ਅਭਿਨੇਤਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਵੀ ਇਸ ਵੇਲੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਜਰਮਨ ਭਾਸ਼ਾ ਸਿੱਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੋਹਿਲਾ ਗੋਲਸਤਾਨੀ ਈਰਾਨ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਮਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਉਸਨੂੰ 74 ਕੋੜੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਸੋਹਿਲਾ ਗੋਲਸਤਾਨੀ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਫਲੈਟ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਕੈਦ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਬਰਾਹਿਮ ਰਾਇਸੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਲਾਕਾਰ ਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਏ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਕਰਫਿਊ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੋਲਸਤਾਨੀ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਭੱਜ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਦੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸਰਜਰੀ ਕਰਵਾਉਣੀ ਪਈ ਸੀ।