ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਤੇਲ ਦੇ ਵੱਡੇ ਖੂਹ ਵੀ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਤੇਲ ਦੇ ਖੂਹ ਜਾਂ ਭੰਡਾਰ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਤੇਲ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਤੇਲ ਕਿਵੇਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ? ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਕੀ ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੋਵੇਗਾ? ਆਓ ਅੱਜ ਪਤਾ ਕਰੀਏ।
ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਤੇਲ ਕਿਵੇਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਈ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਤੇ ਭੂ-ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਲੱਭਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਸਰਵੇਖਣ, ਗਰੈਵਿਟੀ ਸਰਵੇਖਣ ਤੇ ਚੁੰਬਕੀ ਸਰਵੇਖਣ।
ਫਿਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਸਥਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਡ੍ਰਿਲਿੰਗ ਰਿਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੱਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਡਿਰਲ ਪੂਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤੇਲ ਨੂੰ ਭੰਡਾਰ ਤੋਂ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਪੰਪਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਤੇਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗੈਸ ਵੀ ਕੱਢੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਤੇਲ ਫਿਰ ਪਾਈਪਲਾਈਨਾਂ ਜਾਂ ਟੈਂਕਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਤੇਲ ਸੋਧਕ ਕਾਰਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਤੇ ਨੁਕਸਾਨ
ਜੇ ਅਸੀਂ ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਤੇਲ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਤੇਲ ਉਦਯੋਗ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਤੇਲ ਲੀਕ ਹੋਣ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਤੇਲ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਨਾਲ ਕਾਰਬਨ ਡਾਈਆਕਸਾਈਡ ਗੈਸ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਤੇਲ ਭੰਡਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਲਈ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।