Right Side Steering: ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਉਥੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਹੁਣ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਕਿਉਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਗੁਲਾਮੀ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ ਗੁਲਾਮੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ
ਭਾਰਤ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਗੁਲਾਮ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਦਲੀਆਂ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਕਾਇਮ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ। ਦਰਅਸਲ ਜਦੋਂ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਬੱਘੀਆਂ ਚੱਲਣ ਲੱਗੀਆਂ ਤਾਂ ਗੱਡੀਆਂ ਦਾ ਡਰਾਈਵਰ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਬੈਠਦਾ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਬੱਘੀ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਲੰਘੇ ਤੇ ਜਦੋਂ ਬੱਘੀਆਂ ਲੰਘਦੀਆਂ ਤਾਂ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾ ਸਕੇ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਮੋਟਰ ਕਾਰਾਂ ਬਰਤਾਨੀਆ 'ਚ ਆਈਆਂ ਤਾਂ ਆਦਤ ਅਨੁਸਾਰ ਗੱਡੀਆਂ ਦਾ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹੀ ਰਿਹਾ। ਹੁਣ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦਾ ਗੁਲਾਮ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਇੱਥੇ ਵੀ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹੀ ਰਿਹਾ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਬਦਲਿਆ ਪਰ ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਬਦਲੀ।
ਕੀ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਲਾਭ ਹੈ?
ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਲਈ ਗਈ। ਇਸ ਬਾਰੇ 1969 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵੀ ਆਈ ਸੀ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਡਰਾਈਵਰ ਦੀ ਸੀਟ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਪੂਰੀ ਸੜਕ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਖਤਰਾ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।