Alcohol Intoxication: ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਬੋਤਲ ਉੱਪਰ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਧੜਾਧੜ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਬਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਏ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣਾ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਨਹੀਂ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕਈ ਖੋਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਪੈੱਗ ਪੀਓ ਜਾਂ ਫਿਰ ਪੂਰੀ ਬੋਤਲ, ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਬਰਾਬਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਸਰੀਰ ਅੰਦਰ ਜਾ ਕੇ ਕਿਵੇਂ ਅਸਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਦੇਰ ਤਕ ਤਾਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਤੁਰਨਾ ਵੀ ਔਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਸ਼ਰਾਬ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣਾ ਅਸਰ ਕਿਉਂ ਦਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ? ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ 'ਚ ਅਜਿਹਾ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸ਼ਰਾਬ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਕਿਵੇਂ ਅਸਰ ਕਰਦੀ ਸ਼ਰਾਬ?
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਰਾਬ ਦਾ ਇੱਕ ਘੁੱਟ ਪੀਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਸਰੀਰ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿਖਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ 'ਚ ਅਲਕੋਹਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਢਿੱਡ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੈਸਟਿਕ ਐਸਿਡ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਢਿੱਡ ਦੀ ਮਿਊਕਸ ਲਾਈਨ 'ਚ ਸੋਜਿਸ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਤੜੀਆਂ ਅਲਕੋਹਲ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਵਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਲੀਵਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਲੀਵਰ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਢਿੱਡ ਤੋਂ ਸਿੱਧਾ ਲੀਵਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕਿਵੇਂ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆ ਦਿੰਦਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ?
DW ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੀਵਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਲਕੋਹਲ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਲੀਵਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਲੀਵਰ ਤੋੜ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦਾ, ਉਹ ਤੱਤ ਦਿਮਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਕੁਝ ਹੀ ਮਿੰਟਾਂ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਪੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਕੇਂਦਰੀ ਨਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਕੇ ਦਿਮਾਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੈੱਲ ਬਹੁਤ ਸੁਸਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਮਨ ਵੀ ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸ਼ਰਾਬ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਮੱਧ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਗੁਆ ਬੈਠਦਾ ਹੈ।
ਸਰੀਰ 'ਚ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਰਹਿੰਦੀ ਸ਼ਰਾਬ?
ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਸਰੀਰ 'ਚ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ? ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਸਰੀਰ 'ਚ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਮਾਤਰਾ, ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ, ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਆਦਿ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਰਾਬ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਰਹੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਉਸ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਪਲੱਬਧਤਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ।
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬਲੱਡ ਟੈਸਟ ਰਾਹੀਂ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਰੀਰ 'ਚ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕਰੀਬ 6 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੇਕਰ ਸਾਹ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 12 ਤੋਂ 24 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਸ਼ਰਾਬ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 72 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਯੂਰਿਨ ਟੈਸਟ 'ਚ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੇਕਰ ਥੁੱਕ ਦੇ ਟੈਸਟ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ 'ਚ 12 ਤੋਂ 24 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਟੈਸਟ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕੇ ਸਰੀਰ 'ਚ ਅਲਕੋਹਲ ਦੀ ਉਪਲੱਬਧਤਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ।