Breast Cancer : ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਜਾਨਲੇਵਾ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸੈੱਲਾਂ ਦੇ ਬੇਕਾਬੂ ਪੱਧਰ ਕਾਰਨ ਜਨਮ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੰਗ, ਹੱਡੀ, ਖੂਨ, ਗੁਰਦੇ, ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪੂਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਚਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਮ ਹੈ ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ (Breast Cancer)। ਇਸ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਉਸੇ ਬ੍ਰੈਸਟ ਕੈਂਸਰ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਰੋਕਥਾਮ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ।
ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਜੀਨਾਂ (Genes) ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਛਾਤੀ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਅਤੇ ਵਧਣ ਅਤੇ ਬੇਕਾਬੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਫੈਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਕੈਂਸਰ ਦੁੱਧ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਜਾਂ ਛਾਤੀ ਦੀਆਂ ਨਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਲੈਂਡ ਤੋਂ ਨਿੱਪਲ ਤਕ ਦੁੱਧ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਸੈੱਲ ਬਾਹਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਲਿੰਫ ਨੋਡ (lymph Nodes) ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਗੰਢ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਗੰਢ ਨਾਲ ਦਰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਨਿੱਪਲ 'ਚੋਂ ਗੰਦਾ ਖੂਨ ਵਰਗਾ ਤਰਲ ਨਿਕਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਛਾਤੀ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਬਦਲਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਅੰਡਰਆਰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੰਢ ਜਾਂ ਸੋਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿੱਪਲ ਲਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੱਛਣ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾ ਕੇ ਟੈਸਟ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਰਿਕਵਰੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੰਭਾਵਨਾ
ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਸਟੇਜ ਵਿਚ 80 ਤੋਂ 85 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿਚ 60-70 ਫੀਸਦੀ, ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿਚ 30-40 ਫੀਸਦੀ, ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਾਮੁਮਕਿਨ ਹੈ।
ਟੈਸਟ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕੀ ਹੈ
ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਮੈਮੋਗ੍ਰਾਮ, ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ ਅਤੇ ਬਾਇਓਪਸੀ (Mammogram, Ultrasound & Biopsy) ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਟੈਸਟ ਹੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗੰਢ ਕੈਂਸਰ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ? ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਲਾਜ ਇਸਦੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਲਾਜ ਆਮ ਹੈ।
ਵੈਸੇ, ਇਸਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ, ਸਰਜਰੀ, ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ, ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ, ਟਾਰਗੇਟ ਡਰੱਗ ਥੈਰੇਪੀ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਥੈਰੇਪੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ, ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਭਾਵੇਂ ਪੂਰੀ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਪਿਆ, ਇਸ ਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਦੁਆਰਾ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਜੋਖਮ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ
- ਕੰਟਰੋਲ ਭਾਰ
- ਸ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਨੂੰ ਘਟਾਓ
- ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਕਰੋ
- ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਮੈਡੀਟੇਸ਼ਨ ਕਰੋ
- ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਫਲ ਅਤੇ ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ