Hair Fall: ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਜਿਊਣ, ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਜਿਮ ਜਾ ਕੇ ਕਸਰਤ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਘਰ 'ਚ ਹੀ ਕਸਰਤ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਸਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਸੈਰ, ਜੌਗਿੰਗ, ਸਾਈਕਲਿੰਗ, ਉੱਚ ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੀ ਕਸਰਤ, ਯੋਗਾ ਆਦਿ ਵੀ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਰਕਆਊਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।
ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਾਲ ਝੜ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਟੈਲੋਜਨ ਇਫਲੂਵਿਅਮ ਦੇ 2 ਮੁੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਟੇਲੋਜਨ ਇਫਲੂਵਿਅਮ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਰੋਮ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਢਿੱਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਲ ਝੜਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸਥਾਈ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਜਾਂ ਟੈਲੋਜਨ ਇਫਲੂਵਿਅਮ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦੇ 3-4 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਅਸਥਾਈ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਤਣਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਵਾਲ ਝੜਨਾ ਅਤੇ ਕਸਰਤ
ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਡਾ: ਮਨੋਜ ਖੰਨਾ, ਕਾਸਮੈਟਿਕ ਅਤੇ ਹੇਅਰ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਸਰਜਨ, ਐਨਹਾਂਸ ਏਸਥੈਟਿਕ ਐਂਡ ਕਾਸਮੈਟਿਕ ਸਟੂਡੀਓ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਾਲਾਂ 'ਤੇ ਤਣਾਅ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਟੈਲੋਜਨ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਅਸਧਾਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਅਮੈਰੀਕਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਡਰਮਾਟੋਲੋਜੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਅਸਥਾਈ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਤਣਾਅ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਵੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਆਮ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਜਾਂ ਟੈਲੋਜਨ ਇਫਲੂਵਿਅਮ ਉਦੋਂ ਹੀ ਰੁਕੇਗਾ ਜਦੋਂ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰਕ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕੁਝ ਕਾਰਕ ਹਨ ਰਸਾਇਣਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ, ਵਾਲ ਝੜਨਾ, ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਨਾ ਲੈਣਾ, ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਕਰਨਾ।
ਆਮ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸੀਮਾ ਕੀ ਹੈ?
ਅਮਰੀਕਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਡਰਮਾਟੋਲੋਜੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 50-100 ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸਿਰ ਤੋਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਾਲ ਝੜਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਟੈਲੋਜਨ ਇਫਲੂਵਿਅਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਕੰਘੀ ਕਰਨ ਜਾਂ ਧੋਣ ਦੌਰਾਨ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਟੈਲੋਜਨ ਇਫਲੂਵਿਅਮ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਿਸਤਰੇ ਅਤੇ ਸਿਰਹਾਣੇ 'ਤੇ ਵਾਲ ਝੜਦੇ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਕਿੰਨੀ ਕਸਰਤ ਕਾਫ਼ੀ
ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਿੰਨੀ ਕਸਰਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ, ਥਕਾਵਟ, ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਤੀਜੇ ਮਿਲਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਚਰਬੀ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਵਾਲ ਝੜਨ ਦਾ ਉਪਾਅ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋੜੀਂਦੀ ਖੁਰਾਕ ਦੇ ਨਾਲ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 1 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਵਾਲ ਝੜਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਹੁਣ ਚਾਹੇ ਉਹ ਘਰੇਲੂ ਵਰਕਆਉਟ, ਸੈਰ, ਤੈਰਾਕੀ ਜਾਂ ਜੌਗਿੰਗ ਆਦਿ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਣ। ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 5 ਦਿਨ ਅਤੇ ਲਗਭਗ 45 ਮਿੰਟ ਤੋਂ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਕਸਰਤ ਕਰਨਾ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਿਟਾਮਿਨ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਅਤੇ ਮਿਨਰਲਸ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਝੜਨ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ।
ਕਸਰਤ ਦੌਰਾਨ ਸਰੀਰ ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਨੂੰ ਸਾੜਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਝੜਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ ਨਾ ਲੈਣਾ ਯਾਨੀ ਕਿ ਖਰਾਬ ਪੋਸ਼ਣ ਟੇਲੋਜਨ ਐਫਲੂਵਿਅਮ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੂਰੇ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਪਤਲੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਚੰਗੀ ਡਾਈਟ ਲਏ ਬਿਨਾਂ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਵਾਲ ਝੜਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਸਰਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਾਲ ਝੜਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ।
Disclaimer: ਏਬੀਪੀ ਨਿਊਜ਼ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਦੱਸੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਤੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਝਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਹੀ ਲਓ। ਅਜਿਹੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਲਾਜ/ਦਵਾਈ/ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।
ਪੰਜਾਬੀ ‘ਚ ਤਾਜ਼ਾ ਖਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ABP NEWS ਦਾ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰੋ :
Android ਫੋਨ ਲਈ ਕਲਿਕ ਕਰੋ
Iphone ਲਈ ਕਲਿਕ ਕਰੋ