Malaria symptoms- ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਪੰਜ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਮਲੇਰੀਏ ਕਾਰਨ ਸਥਿਤੀ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਕੇਸ ਪਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਵੈਕਟਰ ਬੋਰਨ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਨੇ ਵੀ ਮਲੇਰੀਆ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਕ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ NCVBDC ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਉਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਮਈ 2024 ਤੱਕ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਜਦੋਂ ਬਾਰਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ‘ਚ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ 53 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਮਲੇਰੀਆ ਕਾਰਨ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਉਤੇ ਮਲੇਰੀਆ ਵਿਚ ਬੁਖਾਰ, ਉਲਟੀਆਂ, ਸਿਰ ਦਰਦ, ਠੰਢ ਅਤੇ ਫਲੂ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਮਲੇਰੀਆ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਗੰਭੀਰ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਇਹ ਹਨ 6 ਲੱਛਣ
ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਵੈਕਟਰ ਬੋਰਨ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਦੇ ਮਲੇਰੀਆ ਬਾਰੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਗੰਭੀਰ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਪਛਾਣ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਇਲਾਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ 6 ਲੱਛਣਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਮੰਨ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਮਲੇਰੀਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ 6 ਲੱਛਣਾਂ ਬਾਰੇ।
1. ਮਰੀਜ਼ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ‘ਬੇਜਾਨ’ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਬੈਠਣ ਦੇ ਯੋਗ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਵਿਅਕਤੀ ਹਲਕੀ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਜਾਂ ਕੋਮਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2. ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਣਾ।
3. ਗੰਭੀਰ ਅਨੀਮੀਆ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਖੂਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮੀ।
4. ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਵਿਚ ਕੜਵੱਲ ਜਾਂ ਦੌਰੇ।
5. ਕੁਝ ਵੀ ਪੀ ਨਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਉਲਟੀਆਂ ਆਉਣਾ।
6. ਗਹਿਰਾ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਿਸ਼ਾਬ ਆਉਣਾ।
ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼
ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋ ਇਕ ਲੱਛਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇਖਭਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਐਂਟੀਮਲੇਰੀਅਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜੇਕਰ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਓਰਲ ਇਲਾਜ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ, ਬਲੱਡ ਪਿਸ਼ਾਬ, ਤਰਲ ਸੰਤੁਲਨ, ਹੋਰ ਲਾਗਾਂ ਆਦਿ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ, ਉਹ ਦਵਾਈਆਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਜੋ ਗੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।