Moth Dal benefit: ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ 6 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਸਵਾਦ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉੱਤਮ ਹਨ ਅਤੇ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਦਾਲ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਸੁਆਦ ਵਿਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਸਿਹਤ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਮੋਠ ਦੀ ਦਾਲ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸਵਾਦ ‘ਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਹ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਡੀਐਸਬੀ ਕਾਲਜ ਨੈਨੀਤਾਲ ਦੇ ਬੋਟਨੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਲਲਿਤ ਤਿਵਾੜੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਗਰਮ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਠ ਦੀ ਦਾਲ ਲਗਭਗ 15 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਰਾਨ, ਸੋਮਾਲੀਆ, ਸੂਡਾਨ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਗਰਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਮੋਠ ਦੀ ਦਾਲ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਮੋਟਾ ਅਨਾਜ ਹੈ।
ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਇਹ ਦਾਲ
ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਤਿਵਾੜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਦਾਲ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿਚ ਬੀਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਤਿਵਾੜੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਾਲ ਜਿਸ ਦੇ ਸਵਾਦ ਵਿੱਚ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਤਿੱਖੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਮਬਾਣ ਹੈ।
ਮੋਠ ਦੀ ਦਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੁਪਰ ਫੂਡ ਵਜੋਂ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮੋਠ ਦੀ ਦਾਲ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮੋਠ ਦੀ ਦਾਲ ‘ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ ਕਾਫੀ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ‘ਚ ਮੈਗਨੀਸ਼ੀਅਮ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਫਾਸਫੋਰਸ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼, ਆਇਰਨ, ਕਾਪਰ, ਸੋਡੀਅਮ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਕ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦਾਲ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਗਰਮ ਹੈ। ਜੋ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨਿੱਘ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਹਾੜੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਫਿੱਟ ਹੋਣ ਦਾ ਰਾਜ਼
ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਤਿਵਾਰੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਮੋਠ ਦਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਵਿਕਲਪ ਹੈ ਜੋ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਕੈਲੋਰੀ ਬਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਮੈਟਾਬੌਲਿਕ ਰੇਟ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਪਹਾੜੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਤਲੇ ਅਤੇ ਫਿੱਟ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ ਪਰ ਮੋਠ ਦੀ ਦਾਲ ਵੀ ਇਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।
ਸਰੀਰ ਲਈ ਰਾਮਬਾਣ
ਮੋਠ ਦੀ ਦਾਲ ਸਰੀਰ ਲਈ ਰਾਮਬਾਣ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਲ ਮਲ-ਵਿਰੋਧੀ, ਠੰਢਕ ਕਰਨ ਵਾਲੀ, ਕੰਮੋਧਕ ਅਤੇ ਸੁਆਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦੇ ਕੀੜੇ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੂਨ ਅਤੇ ਪਿਤ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਗੈਸ ਵਿੱਚ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਤਪਦਿਕ ਰੋਗ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।