Tuberculosis Pericarditis : ਟੀਬੀ ਭਾਵ ਤਪਦਿਕ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਤਪਦਿਕ ਪੈਰੀਕਾਰਡਾਈਟਿਸ ਬਿਮਾਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਦਿਲ 3 ਪਰਤਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਪਰਤਾਂ ਨੂੰ ਐਂਡੋਕਾਰਡੀਅਮ, ਮਾਇਓਕਾਰਡੀਅਮ ਅਤੇ ਪੇਰੀਕਾਰਡੀਅਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਪੈਰੀਕਾਰਡੀਅਮ ਦਾ ਕੰਮ ਦਿਲ ਨੂੰ ਬਾਹਰੀ ਪਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਢੱਕਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਝਿੱਲੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਸੋਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਖ਼ਤ ਅਤੇ ਮੋਟੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਗਰਮ ਦੇ ਪਸਾਰ ਅਤੇ ਸੰਕੁਚਨ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਬੋਝ ਜਾਂ ਦਬਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਝਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਤਰਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੈਰੀਕਾਰਡੀਅਲ ਇਫਿਊਜ਼ਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਇਹ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਹ ਗਾੜ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੋਭੀ ਦੇ ਜਾਲੇ ਪੈਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਮੌਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ?
ਅਕਸਰ ਇਸ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣ ਬੁਖਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲਗਭਗ 75% ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬੁਖਾਰ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੀਨਾ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੱਛਣ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਟੀਬੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਫਿਰ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਭਾਰਾਪਨ, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਖੰਘ, ਲੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਇਹ ਲੱਛਣ ਅਕਸਰ ਟੀਬੀ ਪੇਰੀਕਾਰਡਾਈਟਸ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਡਾਇਗਨੋਸਿਸ
ਛਾਤੀ ਦਾ ਐਕਸ-ਰੇ ਇਮਤਿਹਾਨ ਇਸ ਦੀ ਪਛਾਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਟੈਸਟ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਦਿਲ ਦਾ ਆਕਾਰ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਕੁਝ ਤਰਲ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਟਿਊਬਰਕੁਲਰ ਪੇਰੀਕਾਰਡਾਈਟਿਸ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦਿਲ ਦੀ ਈਕੋਕਾਰਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ, ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਦਿਲ ਦਾ ਪੇਰੀਕਾਰਡੀਅਮ ਮੋਟਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਪੈਰੀਕਾਰਡੀਅਮ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਤਰਲ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਹੈ.. ਕੀ ਇਹ ਦਿਲ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਟੀਵੀ ਟੈਸਟ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਥੁੱਕ ਦਾ ਟੈਸਟ, ਦਿਲ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਤਰਲ ਟੈਸਟ, ਖੂਨ ਦੇ ਟੈਸਟ ਵੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀ ਹੈ?
ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਦੇ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਦਵਾਈ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਮਰੀਜ਼ ਟੀਬੀ ਅਤੇ ਤਪਦਿਕ ਪੈਰੀਕਾਰਡਾਈਟਿਸ ਦੋਵਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟੀਬੀ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਜੇਕਰ ਪੇਰੀਕਾਰਡੀਅਮ ਪਰਤ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਫਲੋਰੋ ਇਮੇਜਿੰਗ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਮੋਟੀ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਝਿੱਲੀ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਰਾਹੀਂ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਦਿਲ ਦੀ ਸੰਕੁਚਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਬਹੁਤ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਕੈਲੋਰੀ, ਭਰਪੂਰ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਪਾਲਕ, ਹਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਦਾਲਾਂ, ਹਰੀਆਂ ਪੱਤੇਦਾਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਅਮਰੂਦ, ਆਲੂ, ਸੰਤਰਾ, ਸੇਬ ਆਦਿ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੀਬੀ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਬਾਰੇ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਿਪੋਰਟ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟੀਬੀ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਹਰ ਚੌਥਾ ਟੀਬੀ ਦਾ ਮਰੀਜ਼ ਭਾਰਤੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਟੀਵੀ ਦੇ ਕੁੱਲ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 26 ਫ਼ੀਸਦੀ ਭਾਰਤੀ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2025 ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਟੀਵੀ ਮੁਕਤ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਰੱਖਿਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਮਹਾਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।