National Cancer Awareness Day 2023: ਕੈਂਸਰ ਇੱਕ ਘਾਤਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹੋਰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੈ। ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਛੇਤੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ, 7 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਪਛਾਣ, ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲਈ 'ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੈਂਸਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ' ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ 2014 ਤੋਂ 7 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ‘ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੈਂਸਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ’ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।



WHO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੈਂਸਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਪੱਧਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ 6 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਮੌਤ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2020 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ 'ਕੈਂਸਰ 'ਤੇ ਖੋਜ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਜੰਸੀ' (IARC) 'ਵਰਲਡ ਕੈਂਸਰ ਰਿਪੋਰਟ' ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਾਰੂ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਦਾ 49.3% ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝਾ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2020-2040 ਤੱਕ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 59.2% ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 10 ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ 15 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।


ਵੌਕਹਾਰਟ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਕੈਂਸਰ ਦੇ 1.1 ਮਿਲੀਅਨ ਨਵੇਂ ਕੇਸ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਉਦੋਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬਿਮਾਰੀ ਤੀਜੇ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।


ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੈਂਸਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ: ਇਤਿਹਾਸ
ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੈਂਸਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਡਾ: ਹਰਸ਼ਵਰਧਨ ਦੁਆਰਾ ਸਤੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਹ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਜਲਦੀ ਪਤਾ ਕਿਵੇਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।


ਕੈਂਸਰ ਕੀ ਹੈ?
WHO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 'ਕੈਂਸਰ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਮੂਹ ਹੈ ਜੋ ਸਰੀਰ ਦੇ ਲਗਭਗ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅੰਗ ਜਾਂ ਟਿਸ਼ੂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸਧਾਰਨ ਸੈੱਲ ਬੇਕਾਬੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਆਪਣੀ ਆਮ ਸੀਮਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ/ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਅਦ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਮੈਟਾਸਟੇਸਾਈਜ਼ਿੰਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਮੌਤ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ।


ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੈ?
ਜਦੋਂ ਕੈਂਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਟਿਸ਼ੂ ਕਈ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਟਿਊਮਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਂਸਰ ਜਾਂ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਖਰਾਬ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਕੋਲੋਰੈਕਟਮ ਕੈਂਸਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।


ਕੀ ਅਸੀਂ ਕੈਂਸਰ ਨੂੰ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?
WHO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:


ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਸੁਧਾਰ ਕਰੋ



  • ਤੰਬਾਕੂ ਤੋਂ ਬਚੋ

  • ਸਰੀਰ ਦੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ

  • ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣਾ, (ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰੋ)

  • ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ

  • ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਤੋਂ ਬਚੋ ਜਾਂ ਘੱਟ ਕਰੋ

  • ਐਚਪੀਵੀ ਅਤੇ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਟੀਕਾਕਰਨ ਕਰਨਾ

  • ਅਲਟਰਾਵਾਇਲਟ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਣਾ (ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਰੰਗਾਈ ਉਪਕਰਣਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਕਸਪੋਜਰ ਤੋਂ ਬਚੋ)

  • ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਉਚਿਤ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ

  • ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ
    ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੈਂਸਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ: ਮਹੱਤਵ
     ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ, ਅਤੇ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਸਮੂਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੈਂਸਰ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਿਵਸ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮਾਂ, ਸੈਮੀਨਾਰ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹਨ।