National Handloom Day 2022 : ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੈਂਡਲੂਮ ਦਿਵਸ 2022 ਹਰ ਸਾਲ 7 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਭਾਰਤੀ ਸਥਾਨਕ ਹੈਂਡਲੂਮ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ(Brands)ਅਤੇ ਖਾਦੀ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਤਕ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹੈਂਡਲੂਮ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਇਕ ਬ੍ਰਾਂਡ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਹੈਂਡਲੂਮ ਤੋਂ ਬਣੀ ਖਾਦੀ ਸਾੜ੍ਹੀ, ਸੂਟ, ਦੁਪੱਟਾ ਜਾਂ ਕੁੜਤਾ ਅਤੇ ਕਮੀਜ਼ ਕਾਫ਼ੀ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਸੰਦ ਹਨ।
ਹੈਂਡਲੂਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ
ਸਾਲ 1905 ਵਿੱਚ ਲਾਰਡ ਕਰਜ਼ਨ (Lord Curzon) ਨੇ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਵੰਡ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਇਸ ਦਿਨ ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੇ ਟਾਊਨ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਅੰਦੋਲਨ (Swadeshi Movement) ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 7 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੈਂਡਲੂਮ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ (Prime Minister Narendra Modi) ਨੇ 7 ਅਗਸਤ 2015 ਨੂੰ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਉਨਾਂ ਨੇ ਚੇਨਈ ਦੇ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਮਦਰਾਸ ਦੇ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਗਲਿਆਰੇ 'ਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਜੁਲਾਹੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਇਹ ਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 7 ਅਗਸਤ 2022 ਯਾਨੀ ਅੱਜ 8ਵਾਂ ਹੈਂਡਲੂਮ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਹੈਂਡਲੂਮ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ
ਹੈਂਡਲੂਮ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਦਾ ਮਹੱਤਵ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਕਲਾਮਕਾਰੀ, ਗੁਜਰਾਤ ਦੀ ਬੰਧਨੀ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੀ ਕਾਂਜੀਵਰਮ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਪੈਠਾਨੀ ਕੁਝ ਹੈਂਡਲੂਮ ਹਨ ਜੋ ਹੈਂਡਲੂਮ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹੈਂਡਲੂਮ ਉਦਯੋਗ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਸਾਧਨ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 70 ਫ਼ੀਸਦੀ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹੈਂਡਲੂਮ ਕਾਰੋਬਾਰ
ਹੈਂਡਲੂਮ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਬ੍ਰਾਂਡ (Brand) ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਅੱਗੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਅਭਿਨੇਤਰੀਆਂ ਹੈਂਡਲੂਮ ਨਾਲ ਬਣੇ ਕੱਪੜੇ, ਸਾੜੀਆਂ ਪਾ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਇਹ ਦਿਨ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਮੰਤਰੀ ਸਮ੍ਰਿਤੀ ਇਰਾਨੀ (Textiles Minister Smriti Irani) ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ 'ਆਈ ਵੇਅਰ ਹੈਂਡਲੂਮ' ('I Wear Handloom')ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹੈਂਡਲੂਮ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰਾ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੈਂਡਲੂਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਟਵਿਟਰ 'ਤੇ 'ਹੈਸ਼ਟੈਗ ਸਾੜੀ ਟਵਿੱਟਰ'('Hashtag Saree Twitter') ਦਾ ਟ੍ਰੈਂਡ ਵੀ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ।