Soil Pollution :  ਮਿੱਟੀ (Soil) ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ (Hearth Health) ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਸਿਹਤ (cardiovascular health) ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਜਰਮਨੀ 'ਚ ਹੋਈ ਇਕ ਖੋਜ 'ਚ ਕਈ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ (Pesticides) ਦੀ ਵਧਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਭਾਰੀ ਧਾਤੂਆਂ (Heavy Metals in Soil) ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਕਾਰਨ ਦਿਲ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।


ਦਿਲ 'ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ  (Soil pollution effect on Heart)


- ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਵਧਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਸੋਜ (Inflemation) ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ।
- ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਬਾਡੀ ਕਲੋਕ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਆਕਸੀਟੇਟਿਵ ਤਣਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਫ੍ਰੀ ਰੈਡੀਕਲਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੇਨ ਰਿਐਕਸ਼ਨ ਯਾਨੀ ਸੈੱਲਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਇਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਕ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
- ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਵਧੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇੰਨਾ ਘਾਤਕ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਖੋਜ ਟੀਮ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਸੁਝਾਅ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਹਵਾ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਧੂੜ ਭਰੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮਾਸਕ ਪਹਿਨੋ।
- ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਜਾਂ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੀ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੁੜੀ ਸਪਲਾਈ ਲੜੀ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁਣ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮੁੱਦਾ ਹੈ।
- ਖੋਜ ਟੀਮ ਨੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਖੋਜ, ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਾਕਟਰੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ।
- ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਵਾ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਧੂੜ ਦੇ ਕਣ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
- ਖੋਜ 'ਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਹਰ ਸਾਲ ਲਗਭਗ 90 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਧਾਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਇਹ ਮਿੱਟੀ ਹਵਾ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
- ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਅਤੇ ਫੈਕਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਧੂੰਏਂ ਅਤੇ ਗੈਸਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਮਿੱਟੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਘਾਤਕ ਹੈ। ਪਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ 60 ਫ਼ੀਸਦੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਬੰਧ ਕਾਰਡੀਓਵੈਸਕੁਲਰ ਰੋਗ ਨਾਲ ਹੈ।