Silent Killer: ਪਹਿਲਾਂ ਸਟ੍ਰੋਕ, ਸਾਈਲੈਂਟ ਸਟ੍ਰੋਕ, ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਏਮਜ਼ ਨੇ ਇੱਕ ਡੇਟਾ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੁਣ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰਹੀਆਂ (Diseases are now bothering the young more than the elderly) ਹਨ। ਏਮਜ਼ ਦੇ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ (Department of Neurology, AIIMS) ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ 100 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 20 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੌਰਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਟ੍ਰੋਕ ਕਾਰਨ 6 ਨਾਬਾਲਗ ਮਰੀਜ਼ ਦਾਖਲ ਹੋਏ ਸਨ।
ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਕਾਫੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸਟ੍ਰੋਕ (Stroke) ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਜੋ ਕਿ ਅਕਸਰ 21 ਤੋਂ 45 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 300 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 77 ਮਰੀਜ਼ ਸਟ੍ਰੋਕ ਕਾਰਨ ਦਾਖ਼ਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਮਾਹਿਰ ਦਾ ਬਿਆਨ
‘ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ’ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਏਮਜ਼ ਦੇ ਨਿਊਰੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਅਵਧ ਕਿਸ਼ੋਰ ਪੰਡਿਤ ਨੇ ਏਮਜ਼ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਕਾਰਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। 5 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਏਮਜ਼ ਦੀ ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ 260 ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 65 ਫੀਸਦੀ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਸਨ।
ਸਟ੍ਰੋਕ ਕੀ ਹੈ?
ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਰੁਕਾਵਟ (ਇਸਕੇਮਿਕ ਸਟ੍ਰੋਕ) ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਫਟਣ (ਹੈਮੋਰੈਜਿਕ ਸਟ੍ਰੋਕ) ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਮਾਗ, ਰੈਟੀਨਾ ਅਤੇ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਵਿੱਚ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ, ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਨ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜੀ ਕਾਰਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ 85 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਮਾਗੀ ਦੌਰਾ
ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗ, ਸ਼ੂਗਰ, ਲਿਪਿਡ ਡਿਸਆਰਡਰ, ਮੋਟਾਪਾ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਕਾਰਨ ਸਟ੍ਰੋਕ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧਦੇ ਹਨ। 40 ਤੋਂ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ, ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਆਦਤ, ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਰਗੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਦੌਰਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਦਨ ਵਿੱਚ ਝਟਕੇ, ਗਰਦਨ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਮਰੋੜ, ਜਿੰਮ ਵਿੱਚ ਗਰਦਨ ਵਿੱਚ ਖਿਚਾਅ ਆਦਿ ਕਾਰਨ ਵੀ ਸਟ੍ਰੋਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
WH0 ਨੇ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?
ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰੀਜ਼ ਹਨ, 3 ਵਿੱਚੋਂ 1 ਮਰੀਜ਼ ਹਾਈ ਬੀ.ਪੀ. ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਟ੍ਰੋਕ, ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ, ਹਾਰਟ ਫੇਲ, ਕਿਡਨੀ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ (BP 140/90 mmHg ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂ ਹਾਈ ਬੀਪੀ ਲਈ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਵਾਲੇ) ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 1980 ਅਤੇ 2019 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਕਾਫ਼ੀ ਵਧੀ ਹੈ।