Avoid junk food in children's diet : ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਹੈ ਜੰਕ ਫੂਡ ਖਾਣ ਦੀ ਆਦਤ। ਜੰਕ ਫੂਡ ਜਿਸ ਨੇ ਵੱਡਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਲਾਮ ਬਣਾ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਸਵਾਦ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਸਿਹਤ ਲਈ ਓਨਾ ਹੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੰਕ ਫੂਡ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਖੁਰਾਕ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਨਾਲ ਜੂਝਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਸ਼ੂਗਰ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਹਾਈ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੈਂਸਰਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।



ਮੋਬਾਈਲ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹੱਥ


ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੱਥ ਹੈ ਮੋਬਾਈਨ ਫੋਨਾਂ ਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਚੇ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਨਾਲ ਚਿਪਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਲਟਰਾ-ਪ੍ਰੋਸੈਸਡ ਫੂਡ ਅਤੇ ਉੱਚ ਕੈਲੋਰੀ, ਮਿੱਠੇ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਜੰਕ ਫੂਡ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਰਗਰ, ਪੀਜ਼ਾ, ਚਿਪਸ ਜਾਂ ਚਾਕਲੇਟ ਕੂਕੀਜ਼ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਵੀ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜੰਕ ਫੂਡ ਦੇ ਖੂਹ ਵਿੱਚ ਡੇਗਣ ਵਿੱਚ।


ਮਾਪੇ ਵੀ ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ


ਮਾਪੇ ਵੀ ਜੰਕ ਫੂਡ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖਵਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਕੰਮ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰ ਵਾਂਗ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਚੀਜ਼ ਖਿਲਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੰਕ ਫੂਡ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਫਾਈਬਰ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੰਡ ਅਤੇ ਨਮਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨਿਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।


ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਬੇਚੈਨੀ, ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ


ਮੈਡੀਕਲ ਜਰਨਲ 'ਦਿ ਲੈਂਸੇਟ' 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 1990 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਗਲੋਬਲ ਦਰ ਚੌਗੁਣੀ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ 'ਚ ਦੁੱਗਣੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਮੋਟਾਪਾ ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੀਰਕ ਸਗੋਂ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਾਧ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੇਵਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ, ਬੇਚੈਨੀ, ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।


ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜੰਕ ਫੂਡ ਖਾਣ ਦੀ ਆਦਤ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਘਟਾਇਆ ਜਾਵੇ? (How to reduce children's habit of eating junk food?)


ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਕਿੰਗ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰੋ- ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਹੱਲ ਹੈ। ‘ਅੱਜ ਕੀ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ’ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ‘ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ’ ਤੱਕ ਦੀ ਸਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਤਰੀਕਾ ਦਿਲਚਸਪ ਲੱਗੇਗਾ ਅਤੇ ਖੇਡਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।


ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਬਣਾਓ ਆਕਰਸ਼ਕ: ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਭੋਜਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਖ ਵਿਚ ਬਹੁਤਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪਰੋਸਣ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਫਲ ਕਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਜਾਂ ਆਕਰਸ਼ਕ ਡਿਜ਼ਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਪਰੋਸ ਕੇ ਲੁਭਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।


ਕਰਿਆਨੇ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਸਨੈਕਸ ਘਟਾਓ: ਆਪਣੀ ਰਸੋਈ ਦੀ ਕਰਿਆਨੇ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚੋਂ ਜੰਕ ਫੂਡ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸਖ਼ਤ ਰਹੋ। ਨਾ ਤਾਂ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਬੱਚੇ ਖਾਣਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਲਤ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਸੁਆਦੀ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।


ਖੁਦ ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨ ਖਾਓ: ਬੱਚੇ ਅਕਸਰ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨ ਖਾਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਾਹਰਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਵੀ ਬਾਹਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣਗੇ।


ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਨੈਕਸ ਅਤੇ ਨਾਸ਼ਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੋ: ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਮਿੱਠਾ ਜਾਂ ਨਮਕੀਨ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਵਿਕਲਪ ਜਿਵੇਂ ਫਲ, ਮੇਵੇ ਜਾਂ ਪੌਪਕਾਰਨ ਦਿਓ। ਇਸ ਨਾਲ ਜੰਕ ਫੂਡ ਵੱਲ ਉਸ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ।


ਸਕ੍ਰੀਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਘਟਾਓ: ਖੋਜ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਐਕਸਪੋਜਰ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਨੈਕਸ ਦੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਖਪਤ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮਾਂ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਸ ਆਦਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।


 


Disclaimer: ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਦੱਸੇ ਗਏ ਤਰੀਕਿਆਂ ਅਤੇ ਸੁਝਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ,ਕਿਸੇ ਡਾਕਟਰ ਜਾਂ ਸਬੰਧਤ ਮਾਹਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਓ।