Delhi second most polluted city : ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ 2021 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 50 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 35 ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਰਾਬ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।


ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਸਵਿਸ ਸੰਗਠਨ 'ਆਈਕਿਊਏਅਰ' ਨੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮਿਆਰ (ਪੀਐਮ-2.5 ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਪੰਜ ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਗਾੜ੍ਹਾਪਣ) ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ।


ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਜੋ ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, 117 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 6,475 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ-2.5 ਸੂਖਮ ਕਣਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਢਾਕਾ (ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼) ਦੂਜੇ, ਐਂਜਾਮੀਨਾ (ਚਾਡ) ਤੀਜੇ, ਦੁਸ਼ਾਂਬੇ (ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ) ਚੌਥੇ ਅਤੇ ਮਸਕਟ (ਓਮਾਨ) ਪੰਜਵੇਂ ਸਥਾਨ ’ਤੇ ਹੈ।



ਰਿਪੋਰਟ ਜੋ ਕਿ 2021 ਵਿੱਚ ਗਲੋਬਲ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਖੇਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ, 117 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 6,475 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਪੀਐਮ 2.5 ਹਵਾ ਗੁਣਵੱਤਾ ਡੇਟਾ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਢਾਕਾ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਡ ਵਿੱਚ ਐਨ'ਜਮੇਨਾ, ਤਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਾਂਬੇ ਅਤੇ ਓਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮਸਕਟ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 50 ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 35 ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਨ।


ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ-2.5 ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਔਸਤ ਪੱਧਰ 2021 ਵਿੱਚ 58.1 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਊਬਿਕ ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੁਧਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।
ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ-2.5 ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਔਸਤ ਪੱਧਰ 2019 ਵਿੱਚ ਲੌਕਡਾਊਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ 2021 ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰ WHO ਦੇ ਪੰਜ ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਦੇ ਮਿਆਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ ਹੈ।


ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ 48 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੀਐਮ-2.5 ਕਣਾਂ ਦਾ ਪੱਧਰ 50 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਘਣ ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਪਦੰਡ ਤੋਂ 10 ਗੁਣਾ ਹੈ। 'IQAir' ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦਿਆਂ, ਅਵਿਨਾਸ਼ ਚੰਚਲ, ਮੁਹਿੰਮ ਪ੍ਰਬੰਧਕ, ਗ੍ਰੀਨਪੀਸ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਸਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਅੱਖ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਾਲੀ ਹੈ।


ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਖਤਰਨਾਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਵਿਚ ਸਾਹ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਵਿੱਚ PM-2.5 ਕਣਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਯੋਗਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2021 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੇ ਮਿਆਰ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਿਰਫ ਤਿੰਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।