Head and Neck Cancer: ਕੈਂਸਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਤੇ ਗਰਦਨ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਛੇਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਕੈਂਸਰ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ 57.5 ਫੀਸਦੀ ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਜੰਸੀ ਫਾਰ ਰਿਸਰਚ ਆਨ ਕੈਂਸਰ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਲ 2040 ਤੱਕ ਇਸ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 50-60 ਫੀਸਦੀ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਮਰਦਾਂ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਇਹ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। 60 ਤੋਂ 70 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 20 ਤੋਂ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੇ 24 ਤੋਂ 33 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕ ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਮਾੜੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ, ਵਧਦੀ ਉਮਰ, ਤੰਬਾਕੂ, ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ, ਸ਼ਰਾਬ ਆਦਿ ਹਨ।
ਸਿਰ ਤੇ ਗਰਦਨ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਂਸਰਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੋਲਣ ਤੇ ਨਿਗਲਣ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ ਹੋਣਾ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਹੈ। ਭਾਰਤ 'ਚ 60-70 ਫੀਸਦੀ ਮਰੀਜ਼ ਐਡਵਾਂਸ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਖਤਰਨਾਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਤੰਬਾਕੂ (ਸਿਗਰਟ ਵਾਲਾ ਜਾਂ ਚਬਾਉਣ ਯੋਗ ਰੂਪ), ਸ਼ਰਾਬ, ਸੁਪਾਰੀ (ਪਾਨ ਮਸਾਲਾ) ਤੇ ਖੁਰਾਕ ਸਬੰਧੀ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਆਮ ਈਟੀਓਲੋਜੀਕਲ ਕਾਰਕ ਹਨ ਜੋ ਗਲੇ ਤੇ ਗਰਦਨ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ, ਸੀ, ਈ, ਆਇਰਨ, ਸੇਲੇਨੀਅਮ ਤੇ ਜ਼ਿੰਕ ਦੀ ਕਮੀ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮਕ, ਗਰਿੱਲ ਬਾਰਬਿਕਯੂ ਮੀਟ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਰੋਜ਼ਨ ਭੋਜਨ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਤੇ ਵਾਇਰਸਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ HPV, EBV, ਹਰਪੀਜ਼ ਤੇ HIV ਦੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਕਸਪੋਜਰ ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਜੋਖਮ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸਿਰ ਤੇ ਗਰਦਨ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਕ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ, ਤਾਂ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਜੋਖਮ 3.5 ਜਾਂ 3.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।