ਪੱਛਮੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਪੋਖਰਣ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਨੂੰ 26 ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। 26 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 11 ਅਤੇ 13 ਮਈ 1998 ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਵਾਜਪਾਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਪੋਖਰਣ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣਾਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਛਾਲ ਮਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਰਮਾਣੂ ਪਰੀਖਣ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨਾਲ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਣ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ।
ਪਰਮਾਣੂ ਪਰੀਖਣ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਗੂੰਜ ਅੱਜ ਵੀ ਯਾਦ
ਉਹ 11 ਅਤੇ 13 ਮਈ 1998 ਨੂੰ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਹੱਦੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪੋਖਰਣ ਫੀਲਡ ਫਾਇਰਿੰਗ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਸਨ। ਪਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਯਾਦ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਾ ਹੈ। ਖੇਤੋਲਾਈ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਫੀਲਡ ਫਾਇਰਿੰਗ ਰੇਂਜ ਦਾ 26 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਲਿਆ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਲੜੀਵਾਰ ਪਰਮਾਣੂ ਪਰੀਖਣ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀ ਗੂੰਜ ਨੇ ਸਮੁੱਚੀ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪੋਖਰਣ ਫੀਲਡ ਫਾਇਰਿੰਗ ਰੇਂਜ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣਾਂ ਕਾਰਨ ਧੂੜ ਭਰੀ ਧਰਤੀ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਅਤੇ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਗੂੰਜ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ।
ਪੋਖਰਣ ਫੀਲਡ ਫਾਇਰਿੰਗ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਪਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡਾ.ਏ.ਪੀ.ਜੇ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਵੱਲੋਂ ਪੋਖਰਣ ਫੀਲਡ ਫਾਇਰਿੰਗ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਪਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਾ ਪੋਖਰਣ ਸ਼ਹਿਰ ਪੱਤੇ ਵਾਂਗ ਕੰਬ ਗਿਆ। ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤ ਸਮਝ ਕੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਸ ਧਮਾਕੇ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਦਿਨ ਹੀ ਬੀਤਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕੇ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣ ਗਿਆ।
ਜੈਸਲਮੇਰ ਦਾ ਪੋਖਰਣ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੀਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਤਸਵੀਰ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੋਖਰਣ ਦੀ ਫੀਲਡ ਫਾਇਰਿੰਗ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਣੂ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਜਾਰਜ ਫਰਨਾਂਡੀਜ਼, ਡਾ: ਏ.ਪੀ.ਜੇ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜਸੋਲ ਸਮੇਤ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੀ.ਵੀ.ਆਈ.ਪੀ. ਪੋਖਰਣ ਪਹੁੰਚੇ। ਸ਼ਕਤੀ ਸਥਲ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਖੇਤੋਲਾਈ ਕਈ ਵੀਵੀਆਈਪੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਖਚਾਖਚ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਉਠਿਆ
ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗਰਮ ਵਿਸ਼ਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲ ਪਾਰਟੀ ਸੀਪੀਐਮ ਦੇ ਚੋਣ ਮਨੋਰਥ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਛੱਡਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਕੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਚੋਣ ਮਨੋਰਥ ਪੱਤਰ ਦੇ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਲਗਾਤਾਰ ਹਮਲਾਵਰ ਬਣੀ ਰਹੀ। ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ 'ਤੇ ਕੁਝ ਵੀ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।