Jallianwala Bagh Massacre: ਹਰ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦਾ ਦਿਨ ਭਾਵ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਨ ਵਿੱਚ ਗੁੱਸੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਜਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਕਾਂਡ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਕੰਬ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦਾ ਸਾਕਾ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇੜੇ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀ ਹੋਲੀ ਖੇਡੀ ਗਈ ਸੀ।
ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਸਾਕੇ ਨੂੰ 104 ਸਾਲ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਖਮ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਜ਼ਾ ਹਨ। ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿਰੁੱਧ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਹਕੂਮਤ ਵਿਰੁੱਧ ਅਸਹਿਯੋਗ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਕਾਰਨ ਸਾਈਮਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵੀ ਬਣਿਆ ਸੀ।
ਅੱਜ ਤੋਂ 104 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ?
13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਨੂੰ ਦੋ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਨੇਤਾਵਾਂ, ਸਤਿਆ ਪਾਲ ਅਤੇ ਡਾ: ਸੈਫੂਦੀਨ ਕਿਚਲੇਵ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ। ਜਿੱਥੇ ਅਚਾਨਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਆਪਣੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨਾਲ ਪਾਰਕ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਦਸ ਮਿੰਟਾਂ ਲਈ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਸ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਸਾਕੇ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਅਨੁਸਾਰ ਕਰਨਲ ਰੇਜੀਨਾਲਡ ਡਾਇਰ ਦੁਆਰਾ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮਰਦ, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਸਮੇਤ 388 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 1,200 ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਸਨ।
ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਦਲਾ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ
ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਬਦਲਾ 21 ਸਾਲ ਬਾਅਦ 13 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਲਿਆ। ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਕ ਖਚਾਖਚ ਭਰੇ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਜਨਰਲ ਡਾਇਰ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਡਾਇਰ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੰਡਨ ਚਲਾ ਗਿਆ। 1940 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਾਕਸਟਨ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਵੀ ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਡਾਇਰ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇਣ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਨੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਡਾਇਰ ਦੀ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਹੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ
ਬਾਲ ਗੰਗਾਧਰ ਤਿਲਕ - ਸਵਰਾਜ ਮੇਰਾ ਜਨਮ ਸਿੱਧ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਾਂਗਾ।
ਨੇਤਾਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ - ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਲਈ ਮਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਵਿਚਾਰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਜੀਵਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਸਰਦਾਰ ਵੱਲਭ ਭਾਈ ਪਟੇਲ- ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਰ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਫਰਜ਼ਾਂ ਦੇ ਨਾਲ।