Monsoon ends: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਮਾਨਸੂਨ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਦਾਈ 25 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ 30 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ, ਹਿਮਾਚਲ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਨੂੰ ਵਿਦਾਇਗੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਲਗਾਤਾਰ 4 ਸਾਲ ਆਮ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਵਾਰ ਮਾਨਸੂਨ 6 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਐਲ ਨੀਨੋ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਸ ਮਾਨਸੂਨ ਵਿੱਚ 94% ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐਲ ਨੀਨੋ ਦੌਰਾਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ 10 ਤੋਂ 25 ਫੀਸਦੀ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਘੱਟ ਬਾਰਸ਼ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ 'ਚ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਦਹਾਕਿਆਂ 'ਚ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਬਾਰਸ਼ ਕਾਰਨ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ 'ਚ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। 1970 ਅਤੇ 2004 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਔਸਤਨ ਤਿੰਨ ਗੰਭੀਰ ਹੜ੍ਹ ਆਏ ਸਨ, ਪਰ 2005 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਔਸਤਨ 11 ਹੜ੍ਹ ਸਾਲਾਨਾ ਆਏ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਫਸਲਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਅਸਰ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਡਾ. ਮ੍ਰਿਤੁੰਜੇ ਮਹਾਪਾਤਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੌਸਮ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਾਡਲ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਐਲ ਨੀਨੋ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਿਸਫਾਇਰ ਦੀ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਯਾਨੀ 2023-24 ਤੱਕ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ।
ਦਸੰਬਰ 2023 ਤੋਂ ਮਾਰਚ 2024 ਤੱਕ ਦਰਮਿਆਨੇ ਤੋਂ ਤੀਬਰ ਐਲ ਨੀਨੋ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ 95% ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਵਾਰ ਸਰਦੀ ਦੇ ਦਿਨ ਘੱਟ ਰਹਿਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਜਿੰਨੇ ਦਿਨ ਠੰਡ ਹੋਵੇਗੀ, ਠੰਡੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਘੱਟ ਰਹਿਣਗੀਆਂ।
ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 587.6 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ 593 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਵਰਖਾ ਹੋਈ, ਯਾਨੀ 1 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ। ਮੱਧ ਭਾਰਤ, ਜਿੱਥੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੀ ਬਾਰਸ਼ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 978 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ 981.7 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਆਮ ਨਾਲੋਂ 8% ਘੱਟ ਮੀਂਹ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟਰੌਪੀਕਲ ਮੈਟਰੋਲੋਜੀ ਦੇ ਜਲਵਾਯੂ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ: ਰੌਕਸੀ ਮੈਥਿਊ ਕੋਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਤਹ ਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ।