Samudrayaan : 23 ਅਗਸਤ, 2023 ਨੂੰ ਚੰਦਰਯਾਨ 3 ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੁਵ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਉਤਰਨ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਰਹੱਸਾਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ-1 ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ। ਹੁਣ ਇਸਰੋ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਰਾਜ਼ ਜਾਣਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਧਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜਿਜੂ ਨੇ 11 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ X 'ਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਇਸਰੋ ਦਾ ਅਗਲਾ ਮਿਸ਼ਨ ਸਮੁੰਦਰਯਾਨ ਜਾਂ 'ਮਤਸਿਆ 6000' ਹੈ। ਇਸ ਵਾਹਨ ਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਓਸ਼ਨ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਚੇਨਈ ਵਿਖੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਟਵੀਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਵਾਹਨ ਰਾਹੀਂ 3 ਇਨਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ 6000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤੱਕ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਜੈਵ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਸਕਣਗੇ।
ਧਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜਿਜੂ ਨੇ ਵੀ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ 'ਤੇ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਿਸ਼ਨ ਸਮੁੰਦਰਯਾਨ ਇੱਕ ਡੂੰਘੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨੀਲੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਜੋ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੇਗੀ, ਉਸ ਨਾਲ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਅਜਿਹੀ ਖ਼ਬਰ ਵਿੱਚ ਆਓ ਸਮਝੀਏ ਕਿ ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਕੀ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ, ਕਿਹੜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ?
ਕੀ ਹੈ ਮਿਸ਼ਨ ਸਮੁੰਦਰਯਾਨ?
ਇਹ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਨੁੱਖ ਰਹਿਤ ਪਣਡੁੱਬੀ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ 6000 ਮੀਟਰ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਕਰਨਾਂ ਅਤੇ ਸੈਂਸਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉੱਥੋਂ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨਗੇ। ਇਹ ਮੁਹਿੰਮ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਸਕਾਂਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਜਾਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੁਝ ਹੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਹੈ.
ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਭਿਆਨ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲ, ਕੋਬਾਲਟ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼ ਵਰਗੇ ਦੁਰਲੱਭ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਮੂਨੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਮੁੰਦਰਯਾਨ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਤਸਿਆ 6000 ਨਾਮ ਦੇ ਇਸ ਪਣਡੁੱਬੀ ਦਾ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਖਾੜੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਪਹਿਲੇ ਟਰਾਇਲ 'ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ 500 ਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤੱਕ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਾਲ 2026 ਤੱਕ ਇਹ ਪਣਡੁੱਬੀ ਤਿੰਨ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ 6000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤੱਕ ਲੈ ਜਾਵੇਗੀ।