Three States Analysis: ਗੁਜਰਾਤ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਗੁਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਗੁਜਰਾਤ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਸੂਬਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜਦੇ ਹੋਏ ਸੱਤਾ ਸੰਭਾਲੀ ਹੈ। ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਹਰਾ ਕੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਐਮਸੀਡੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਜਿੱਤ ਦਾ ਸਵਾਦ ਚੱਖਿਆ ਹੈ।


ਫਿਲਹਾਲ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਮੁਤਾਬਕ ਗੁਜਰਾਤ ਦੀਆਂ 182 ਸੀਟਾਂ 'ਚੋਂ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 144 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ 12 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ 16 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ 1 ਸੀਟ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ 5 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੋਈ ਹੈ।


ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ 68 ਸੀਟਾਂ 'ਚੋਂ ਕਾਂਗਰਸ 40 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ, ਭਾਜਪਾ 23 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰ ਕੇ 2 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਖਾਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੇਕਰ ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 134 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਜਿੱਥੇ 104 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ, ਉਥੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੋਹਰੇ ਅੰਕੜੇ ਨੂੰ ਵੀ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ 9 ਸੀਟਾਂ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰਹੀ।


ਇਹ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਬਾਰੇ ਮੋਟੀ ਮੋਟੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਕਿ ਕਿਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਿਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਿਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ। ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ, ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਾਂਗੇ ਅਤੇ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿ ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਕੀ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।


ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ


ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਬੰਪਰ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 153 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ 3 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 52.51 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਲ 2017 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਇੰਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ, ਜੋ ਇਸ ਵਾਰ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 182 ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 99 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ 1 ਕਰੋੜ 47 ਲੱਖ 24 ਹਜ਼ਾਰ 31 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਪਾਈਆਂ ਸਨ। ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 49.05 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ।


ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 25 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ 42.99 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ 68 ਵਿੱਚੋਂ 44 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ 18 ਲੱਖ 46 ਹਜ਼ਾਰ 432 ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੋਟ ਪਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 48.79 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ।


ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਭਾਜਪਾ ਦਾ 15 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਤਵੀਤ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ 250 ਵਾਰਡਾਂ 'ਚੋਂ ਸਿਰਫ 104 ਵਾਰਡਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕੀ। ਜੇਕਰ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 39.09 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 181 ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕਰਕੇ 36.08 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਭਾਵੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਵਧਿਆ ਪਰ ਇਹ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ।


ਕਾਂਗਰਸ


ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਆਈ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 40 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤਾ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਇੱਥੇ 43.90 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਮਿਲੇ ਜਦਕਿ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 42.99 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਮਿਲੇ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੇਕਰ 2017 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ 68 ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ 21 ਸੀਟਾਂ ਹੀ ਜਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ 41.68 ਫੀਸਦੀ ਸੀ।


ਗੁਜਰਾਤ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਹਾਲਤ 2017 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 16 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ 1 ਸੀਟ 'ਤੇ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ 27.27 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਵੋਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਿੱਚ ਡਟਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਲ 2017 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ 177 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਚੋਣ ਲੜਦੇ ਹੋਏ 77 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 41.44 ਫੀਸਦੀ ਸੀ ਜੋ ਹੁਣ ਘੱਟ ਕੇ 27.27 ਫੀਸਦੀ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ।


ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਵਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਸਿਰਫ਼ 9 ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਿੱਤ ਸਕੀ ਹੈ। ਵੋਟ ਵੰਡ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ 11.68 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਲ 2017 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ 30 ਵਾਰਡ ਜਿੱਤੇ ਸਨ ਅਤੇ ਵੋਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ 21.09 ਫੀਸਦੀ ਰਹੀ ਸੀ। ਕਹਿਣ ਦਾ ਭਾਵ, ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਆਪਣਾ 10 ਫੀਸਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ ਗੁਆਉਣਾ ਪਿਆ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਵੀ 'ਆਪ' ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ 'ਚ ਖੋਰਾ ਲਾਇਆ।


ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ


ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਲਈ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਐਮਸੀਡੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲ 134 ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 42.05 ਫੀਸਦੀ ਰਿਹਾ। 2017 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ 48 ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਵੋਟ ਸ਼ੇਅਰ 26.23 ਫੀਸਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ 'ਆਪ' ਨੂੰ ਕਰੀਬ 16 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਵੋਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ।


ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਗੁਜਰਾਤ ਦੀ ਜਿੱਥੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਚੋਣ ਲੜ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ 5 ਸੀਟਾਂ ਵੀ ਜਿੱਤ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਜੇਕਰ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਵੋਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 12.92 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ 'ਚ ਦਾਗ ਲਗਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖਾਤੇ 'ਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।


ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀ ਸੀਟ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਵੋਟ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤਤਾ ਵੀ 1.10 ਫੀਸਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਨਗਰ ਨਿਗਮ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਓਨੇ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਚੋਣਾਂ ਨਹੀਂ ਲੜੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਭੁਗਤਣਾ ਪਿਆ ਹੈ।