ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿਚਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜੰਗ (Ukraine Russia War) ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੰਗ ਕਾਰਨ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂਕਰੇਨ ਛੱਡਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਦੋ ਦੋਸਤਾਂ ਮੁਹੰਮਦ ਫੈਜ਼ਲ (Mohammad Faisal) ਅਤੇ ਕਮਲ ਸਿੰਘ (Kamal Singh) ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਇੰਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੀ ਕਿ ਜੰਗ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ।
ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਾਪੁੜ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮੁਹੰਮਦ ਫੈਸਲ ਨੂੰ ਘਰ ਪਰਤਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਵਾਰਾਣਸੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਕਮਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਟਿਕਟ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੀ ਪਰ ਦੋਸਤੀ ਇੰਨੀ ਸੀ। ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਭਾਰਤ ਪਰਤਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫੈਜ਼ਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਟਿਕਟ ਕੈਂਸਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਦਰਅਸਲ, ਮੁਹੰਮਦ ਫੈਜ਼ਲ ਅਤੇ ਕਮਲ ਸਿੰਘ ਦੋਵੇਂ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਇਵਾਨੋ ਵਿੱਚ ਫਰੈਂਕੀਵਸਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਐਮਬੀਬੀਐਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕੀਵ ਦੇ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਦੋਵੇਂ ਦੋਸਤ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਹੋਸਟਲ 'ਚ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਵੀ ਕਰਨ ਲੱਗੇ।
ਜੰਗ ਵੀ ਦੋਸਤੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਕਮਜ਼ੋਰ
ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਮਲ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਫੈਸਲ ਅਤੇ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦੋਸਤ ਮਿਲਿਆ, ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਦੋਸਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਿਰਫ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਦੋਸਤੀ ਹੋਰ ਪੱਕੀ ਹੋਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹੁਣ ਦੋਵੇਂ ਦੋਸਤ ਭਾਰਤ ਪਰਤ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਤ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਡੀਕਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸਬੰਧੀ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਲ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਹੋਵੇ।
ਘਰ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਵੀ ਕਾਫੀ ਖੁਸ਼ ਨਜ਼ਰ ਆਏ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ। ਫੈਜ਼ਲ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਖੁਸ਼ ਸਨ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਦੋਸਤੀ ਕਿੰਨੀ ਚੰਗੀ ਹੋਵੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ। ਘਰ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਹੰਮਦ ਫੈਜ਼ਲ ਨੇ ਆਈਏਐਨਐਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 11 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਕਰੇਨ ਪਹੁੰਚੇ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕੀਵ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇਵਾਨੋ-ਫ੍ਰੈਂਕਿਵਸਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਕਮਲ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਦੋਸਤੀ ਹੋ ਗਈ।
ਦੋਸਤ ਨੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਲਈ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਫਲਾਈਟ
ਮੈਡੀਕਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਮਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਜੰਗ ਤੋਂ 2 ਦੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰਾ ਟਿਕਟ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਟਰੈਕਟਰ ਤੋਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਟਿਕਟ ਕਿੰਨਾ -ਕਿੰਨਾ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਮਲ ਦਾ ਟਿਕਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਕਮਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਭਾਰਤ ਨਹੀਂ ਪਰਤਾਂਗਾ। ਮੇਰੇ ਕੰਟਰੈਕਟਰ ਨੇ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਮੈਂ ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਮੈਡੀਕਲ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਮਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। ਜੰਗ ਤੋਂ 2 ਦੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰਾ ਟਿਕਟ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਟਰੈਕਟਰ ਤੋਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਟਿਕਟ ਕਿੰਨਾ -ਕਿੰਨਾ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਮਲ ਦਾ ਟਿਕਟ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਕਮਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਭਾਰਤ ਨਹੀਂ ਪਰਤਾਂਗਾ। ਮੇਰੇ ਕੰਟਰੈਕਟਰ ਨੇ ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਮੈਂ ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਦੋਸਤੀ ਬਣੀ ਮਾਨਵਤਾ ਦੀ ਮਿਸਾਲ
ਜਦੋਂ ਦੋਵੇਂ ਦੋਸਤ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ 23 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫੈਜ਼ਲ ਨੇ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੱਕ ਇਕੱਠੇ ਆਏ ਸਨ ਪਰ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਫਲਾਈਟ 'ਚ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤਾ।ਮੈਂ ਇੰਡੀਗੋ ਫਲਾਈਟ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਅਤੇ ਕਮਲ ਏਅਰਫੋਰਸ ਸੀ-17 ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਇਆ। ਦਿੱਲੀ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਮਲ ਨੇ ਫੈਜ਼ਲ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ ਪਰ ਕਮਲ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਯੂਪੀ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸੀ ,ਜਿੱਥੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਮੌਜੂਦ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਮਲ ਨੂੰ ਜਾਣ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਭਵਨ ਦੇ ਲੋਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਿੰਤਤ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਲਾਈਟ ਤੋਂ ਸਿੱਧਾ ਘਰ ਭੇਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ।