ਹਰ ਸਾਲ 12 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਲਾਲਾ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 12 ਜੁਲਾਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ, ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਮਲਾਲਾ ਯੂਸਫ਼ਜ਼ਈ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਮਲਾਲਾ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮਲਾਲਾ ਦਿਵਸ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਲਾਲਾ ਦਾ ਜਨਮ 12 ਜੁਲਾਈ 1997 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਵਾਤ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਲਾਲਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਸਕੂਲ ਜਾਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਲਾਲਾ ਨੇ ਘਰ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ।
ਮਲਾਲਾ 'ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਹਮਲਾ
ਮਲਾਲਾ ਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਇੱਕ ਮੁਹਿੰਮ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਮਲਾਲਾ ਨੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ, “ਅਕਤੂਬਰ 2012 ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਮੇਰੀ ਸਕੂਲ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਗੋਲੀ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਖੱਬੀ ਅੱਖ, ਖੋਪੜੀ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ, ਮੇਰੇ ਕੰਨ ਦਾ ਪਰਦਾ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਜਬਾੜਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਿਆ।"
ਸਮਾਜਸੇਵੀ ਮਲਾਲਾ
ਇਸ ਹਮਲੇ ਨੇ ਮਲਾਲਾ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਠੀਕ ਹੋ ਕੇ ਵਾਪਿਸ ਆਈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ 'ਚ ਜ਼ਬਰਦਸਤਤਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਮਲਾਲਾ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਬੁਲੰਦ ਕੀਤੀ। 2013 ਵਿੱਚ, ਮਲਾਲਾ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਬਾਲ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਮਲਾਲਾ ਯੂਸਫਜ਼ਈ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਐਲਾਨਿਆ ਹੈ। ਮਲਾਲਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ 'ਮਲਾਲਾ ਫੰਡ' ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਮਲਾਲਾ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ
ਮਲਾਲਾ ਯੂਸਫਜ਼ਈ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 2012 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੁਵਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਸੰਬਰ 2014 ਵਿੱਚ, ਮਲਾਲਾ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਲਾਲਾ ਨੋਬਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੀ ਸੀ। 2017 ਵਿੱਚ, ਮਲਾਲਾ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਰਾਜਦੂਤ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮਲਾਲਾ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਲਈ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਸਕਾਰ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।