Fact Check: ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ (BKU) ਦੇ ਨੇਤਾ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ (Rakesh tikait) 'ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨਾਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵੀਡੀਓ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਕੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾ ਹੈ।
ਕੀ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਸਹੀ ਹੈ ? ਨਹੀਂ, ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਹਾਲ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ 2 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈ।
ਇਹ ਕਲਿੱਪ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵੇਂ ਕਲਿੱਪ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਟਿਕੈਤ 'ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦਕਿ ਆਖਰੀ ਕਲਿੱਪ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ ਸਰਹੱਦ ਦੀ ਹੈ।
ਸਾਨੂੰ ਸੱਚਾਈ ਦਾ ਪਤਾ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗਾ ? ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਵੀਡੀਓ 'ਚ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ 'ਤੇ ਸਿਆਹੀ ਸੁੱਟੀ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ 'ਤੇ www.powertv.in ਦਾ ਵਾਟਰਮਾਰਕ ਸੀ।
ਅਸੀਂ Youtube 'ਤੇ ਕੀਵਰਡ ਸਰਚ ਕੀਤਾ 'power tv rakesh tikait attack'
ਸਾਡੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਪਾਵਰ ਟੀਵੀ ਨਿਊਜ਼ ਦੇ YouTube ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਉਹੀ ਵੀਡੀਓ ਮਿਲਿਆ ਜੋ 30 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਅੱਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਕਲਿੱਪ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵੀਡੀਓ ਨਾਲ ਬਿਲਕੁਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਾਵਰ ਟੀਵੀ ਨਿਊਜ਼ ਦਾ ਵਾਟਰਮਾਰਕ ਵੀ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਏਐਨਆਈ ਦਾ ਲੋਗੋ ਕਲਿੱਪ ਦੂਜੇ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਅਸੀਂ ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੀਵਰਡਸ ਨੂੰ ਖੋਜਿਆ - ''tikait karnataka attack ani।' ਸਾਡੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ANI ਦਾ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਮਿਲਿਆ ਜੋ 30 ਮਈ 2022 ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ANI ਦੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਲੜਾਈ ਦੇ ਉਹੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਸਨ ਜੋ ਵਾਇਰਲ ਕਲਿੱਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਨੂੰ ਅਪਲੋਡ ਕਰਨ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਵੀਡੀਓ ਤੇ ਇਹ ਘਟਨਾ ਹਾਲੀਆ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਮਈ 2022 ਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਖਰੀ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਰੋ ਰਹੇ ਸਨ, ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ ਦਾ ਮਾਈਕ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਯੂਟਿਊਬ 'ਤੇ ਇਹ ਕੀਵਰਡ 'Tikait india today crying' ਸਰਚ ਕੀਤਾ।
ਸਾਡੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਇੰਡੀਆ ਟੂਡੇ ਦੀ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਮਿਲੀ, ਦੋਵਾਂ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਸਨ ਜੋ ਸਾਬਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕਲਿੱਪ ਦੀ ਆਖਰੀ ਵੀਡੀਓ ਇੱਥੋਂ ਲਈ ਗਈ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀਡੀਓ 29 ਜਨਵਰੀ 2021 ਦਾ ਹੈ, ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਰੋ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, "ਗਾਜ਼ੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਧਰਨੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਾਟਕੀ ਘਟਨਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਜਦੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਧਰਨਾ ਸਥਾਨ ਖਾਲੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਟਕਰਾਅ ਉਦੋਂ ਹੋਰ ਵਧ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਆਗੂ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਨੇ ਰੋ ਕੇ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਰਹੀ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੰਝੂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਣ ਗਏ।
ਹੁਣ ਵੀਡੀਓ ਕਿਉਂ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ ? ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸ਼ੰਭੂ ਬਾਰਡਰ 'ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 'ਚ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਉਸੇ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਲਈ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ: ਕਿਸਾਨ ਆਗੂ ਰਾਕੇਸ਼ ਟਿਕੈਤ 'ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਗੁੰਮਰਾਹਕੁੰਨ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
Disclaimer: This story was originally published by [thequint.com] as part of the Shakti Collective. Except for the headline/excerpt/opening introduction, this story has not been edited by ABP Sanjha staff.