ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਈਦ-ਉਲ-ਅਜ਼ਹਾ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਬਕਰੀਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੱਕ ਖਤਰਨਾਕ ਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਕ੍ਰੀਮੀਅਨ-ਕਾਂਗੋ ਹੈਮੋਰੈਜਿਕ ਬੁਖਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਂਗੋ ਵਾਇਰਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਹੈਲਥ ਨੇ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਲਈ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਸਲਾਹ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਾਂਗੋ ਬੁਖਾਰ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਹਰ ਸਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਸਿਰਦਰਦੀ ਕਿਉਂ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
CCFH ਇੱਕ ਵਾਇਰਲ ਬੁਖਾਰ ਹੈ ਜੋ ਟਿੱਕ ਦੇ ਨੈਰੋਵਾਇਰਸ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਮੱਕੜੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ)। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗੋ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 2023 ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬੁਖਾਰ ਦੇ 101 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਜਾਂ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
CCHF ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਗਲੋਬਲ ਸਿਹਤ ਖਤਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਏਸ਼ੀਆ, ਅਫਰੀਕਾ, ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। CCHF ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1944 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਵਿੱਚ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਕ੍ਰੀਮੀਅਨ ਹੇਮੋਰੈਜਿਕ ਬੁਖਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਫਿਰ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗੋ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਕ੍ਰੀਮੀਅਨ-ਕਾਂਗੋ ਹੈਮੋਰੈਜਿਕ ਬੁਖਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕਾਂਗੋ ਵਾਇਰਸ ਟਿੱਕ ਦੁਆਰਾ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਹਿਊਮਰਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਚਿਪਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਪਰਜੀਵੀਆਂ ਦੇ ਕੱਟਣ ਜਾਂ ਸੰਕਰਮਿਤ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਖੂਨ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਦੁਆਰਾ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਭੇਡਾਂ ਅਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਖੂਨ ਜਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਸੰਪਰਕ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਾਂਗੋ ਵਾਇਰਸ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਏਸ਼ੀਆ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਤੁਰਕੀ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ 1976 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ CCHF ਦੇ ਪ੍ਰਕੋਪ ਦੀ ਮਾਰ ਪਈ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਗਲਤ ਤਰੀਕਾ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਫੈਲਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਸਥਿਤ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਹੈਲਥ ਨੇ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਈਦ-ਉਲ-ਅਧਾ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਕਾਂਗੋ ਵਾਇਰਸ ਫੈਲਣ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, 'ਆਗਾਮੀ ਈਦ-ਉਲ-ਅਧਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਤੋਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਮ ਜਨਤਾ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸੰਪਰਕ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਾਂਗੋ ਬੁਖਾਰ ਫੈਲਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਕੋਈ ਟੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਉੱਚ ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਐਡਵਾਈਜ਼ਰੀ 'ਚ ਪੂਰੀ ਆਸਤੀਨ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਲਕੇ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਚਿੱਚੜ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੀੜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਰੀਮਾਂ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।