Chhath Puja 2023: ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਛੇ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਛਠ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਿਹਾਰ, ਝਾਰਖੰਡ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਰਗੇ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਛਠ ਬਹੁਤ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਛਠ ਪੂਜਾ 17 ਨਵੰਬਰ 2023 ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਛਠ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਕੇ ਕੱਦੂ ਚਨਾ ਦਾਲ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਅਤੇ ਅਰਵਾ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਖਾਂਦੇ ਹਨ।
ਚਾਰ ਰੋਜ਼ਾ ਛਠ 17 ਤੋਂ 20 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਛਠ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਸਮਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਇਸ਼ਨਾਨ ਅਤੇ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਰਨਾ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤੀਸਰੇ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਸੰਧਿਆ ਅਤੇ ਊਸ਼ਾ ਅਰਘਿਆ ਲਈ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਦੀ, ਛੱਪੜ ਜਾਂ ਘਾਟ 'ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸੂਪ, ਡਾਲਾ ਜਾਂ ਡਲੀਆ ਲੈ ਕੇ ਘਾਟ ‘ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਡਾਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਅਰਘ ਭੇਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਛੱਠ ਮਾਤਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਘਾਟ 'ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਡਾਲੀ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੀ ਡਾਲਾ ਜਾਂ ਡਾਲੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਜਾਉਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਰੱਖਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।
ਛਠ ਦੇ ਡਾਲੇ ਨੂੰ ਸਜਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਸਮੱਗਰੀ
ਸੂਪ, ਡਾਲਾ ਜਾਂ ਡਲੀਆ
ਨਾਰੀਅਲ
ਸੁਥਨੀ
ਸ਼ਕਰਕੰਦੀ
ਸ਼ਹਿਦ ਦੀ ਡੱਬੀ
ਸੁਪਾਰੀ
ਕੈਰਾਵ
ਧੂਪ
ਕਰੌਦਾ
ਵੱਡਾ ਨਿੰਬੂ
ਡਗਰਾ
ਲਾਲ ਝੋਨੇ ਦੇ ਚੌਲ
ਹਲਦੀ
ਗੁੜ
ਸੁਪਾਰੀ ਦਾ ਪੱਤਾ
ਫਲਦੀ
ਗੰਨਾ
ਫੁੱਲ
ਠੇਕੂਆ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਦ
ਮੇਕਅਪ ਦਾ ਸਮਾਨ
ਸਿੰਦੂਰ
ਲਾਲ ਜਾਂ ਪੀਲਾ ਕੱਪੜਾ (ਸੂਪ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦੇ ਲਈ)
ਕਿਸੇ ਸਜਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦੀ ਡਲੀਆ
ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣ ਲਈ ਡਲੀਆ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਜਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੂਪ ਜਾਂ ਡਲੀਆ ਨੂੰ ਧੋ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਲਓ ਅਤੇ ਸੁਕਾ ਲਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ 'ਤੇ ਸਿੰਦੂਰ ਲਗਾਓ ਅਤੇ ਸੂਪ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਸੁਪਾਰੀ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਰੱਖੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਫਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਰੱਖੋ।
ਕੁਝ ਲੋਕ 5 ਜਾਂ 11 ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਅਤੇ ਫਲ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਕੱਸ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲਓ। ਸੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਗੁੜ ਜ਼ਰੂਰ ਰੱਖੋ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੂਪ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਦੀਵੇ ਜਗਾਓ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੂਪ ਨੂੰ ਜਲਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਰ 'ਤੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਘਾਟ 'ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਡਲੀਆ ਨੂੰ ਘਾਟ ਲਿਜਾਣ ਜਾਣ ਵੇਲੇ ਛਠ ਪੂਜਾ ਦਾ ਗੀਤ ਹੈ-
कांच ही बांस के बहंगिया, बहंगी लचकत जाए, बहंगी लचकत जाए ॥
होई ना बलम जी कहरिया,बहंगी घाटे पहुंचाए, बहंगी घाटे पहुंचाए..
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Labh Panchami 2023: ਲਾਭ ਪੰਚਮੀ ਕੱਲ੍ਹ? ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਦਾ ਖ਼ਾਸ ਮਹੱਤਵ, ਜਾਣੋ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸ਼ੁੱਭ ਸਮਾਂ