Chhath Puja 2023: ਪੰਚਾਂਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਛਠ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਕਾਰਤਿਕ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਸ਼ਸ਼ਠੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਚਤੁਰਥੀ ਤਿਥੀ ਤੋਂ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਨਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਪਤਮੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਵਰਤ ਤੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਸਥਾ ਦਾ ਮਹਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਮਹਾਪਰਵ ਛਠ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲਦਾ ਹੈ।
ਛਠ ਪੂਜਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨ ਬਾਕੀ ਹਨ, ਹਰ ਪਾਸੇ ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹਰ ਘਰ ਵਿਚ ਛਠ ਮਈਆ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵ ਦੇ ਗੀਤ ਵੀ ਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਮਹਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਦੀ ਭੈਣ ਊਸ਼ਾ, ਕੁਦਰਤ, ਪਾਣੀ, ਹਵਾ ਅਤੇ ਸ਼ਸ਼ਠੀ ਮਾਤਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਅਰਘ ਭੇਟ ਕਰਨ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਪਰੰਪਰਾ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਚਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਸ਼ਰਧਾ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਆਸਥਾ ਦਾ ਮਹਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਛਠ ਤਿਉਹਾਰ 2023 ਦੀ ਮਿਤੀ
ਛਠ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਚਾਰ ਦਿਨ ਤੱਕ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ 36 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਨਿਰਜਲਾ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਛਠ ਦਾ ਵਰਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਵਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਛਠ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 17 ਨਵੰਬਰ 2023 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਵਰਤੀ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਨਾਲ ਛਠ ਤਿਉਹਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨਗੇ।
ਉੱਥੇ ਹੀ ਛਠ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ 20 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਊਸ਼ਾ ਅਰਘ ਅਤੇ ਪਾਰਣ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਛਠ ਦਾ ਵਰਤ ਵਿਆਹੇ ਜੋੜੇ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਸੁੱਖ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ 17 ਤੋਂ 20 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਛਠ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸ ਦਿਨ ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ?
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Tulsi Vivah 2023: ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਇਹ ਉਪਾਅ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹੁਤਾ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਖਤਮ
ਨਹਾਏ-ਖਾਏ 2023 ਕਦੋਂ?
ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਖਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ 17 ਨਵੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 06:45 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਸ਼ਾਮ 05:27 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ।
ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਵਾਲੇ ਦਿਨ, ਜਿਹੜੇ ਵਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਨਦੀ ਵਿਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੱਦੂ ਅਤੇ ਛੋਲਿਆਂ ਦੀ ਦਾਲ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ, ਚੌਲ ਆਦਿ ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੇ ਨਹਾਏ-ਖਾਏ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਦ ਵਜੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਸੇਂਧਾ ਨਮਕ ਅਤੇ ਘਿਓ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਇਸ ਸਾਤਵਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਖਰਨਾ 2023 ਕਦੋਂ
ਖਰਨਾ ਛਠ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਸਾਲ ਸ਼ਨੀਵਾਰ 18 ਨਵੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਵੇਰੇ 06.46 ਮਿੰਟ 'ਤੇ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਛਿਪਣ ਸ਼ਾਮ 05.26 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਖਰਨਾ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਹੀ ਮਿੱਠਾ ਭੋਜਨ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦਿਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਖੀਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਵਜੋਂ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ 'ਚ ਅੰਬ ਦੀ ਲੱਕੜ ਜਲਾ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਦਾ ਨਿਰਜਲਾ ਵਰਤ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਧਾ ਪਾਰਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੰਧਿਆ ਅਰਘ 2023 ਮਿਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਂ
ਇਹ ਛਠ ਪੂਜਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਘਾਟ 'ਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡੁੱਬਦੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ, ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੀ ਅਸਤਚਲਗਾਮੀ ਅਰਘ ਐਤਵਾਰ, 19 ਨਵੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸ਼ਾਮ 5:26 ਵਜੇ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਪ ਵਿਚ ਫਲ, ਠੇਕੂਆ, ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਲੱਡੂ ਆਦਿ ਰੱਖ ਕੇ ਅਤੇ ਕਮਰ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਅਰਘ ਦੇਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ।
ਊਸ਼ਾ ਅਰਘ 2023 ਕਦੋਂ
ਛਠ ਪੂਜਾ ਦੇ ਆਖਰੀ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਅਰਥਾਤ ਸਪਤਮੀ ਤਿਥੀ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਦੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਅਰਘ ਦੇਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਊਸ਼ਾ ਅਰਘ ਸੋਮਵਾਰ 20 ਨਵੰਬਰ 2023 ਨੂੰ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸੂਰਜ ਸਵੇਰੇ 06:47 ਵਜੇ ਚੜ੍ਹੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਾਰਣ ਕਰਦੇ ਹਨ।