Kedarnath Yatra 2023: ਸ਼ਿਵਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦੇ 12 ਜਯੋਤਿਰਲਿੰਗਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਿਵ ਖੁਦ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਸਨ। ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਕਪਾਟ 25 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023 ਨੂੰ ਭਾਵ ਅੱਜ ਤੋਂ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਹਰ ਸਾਲ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਬਾਬਾ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਖੁੱਲਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ।
ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ 2023 ਕਪਾਟ ਖੁੱਲਣ ਦਾ ਸਮਾਂ
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 27 ਅਕਤੂਬਰ, 2022 ਨੂੰ ਬੰਦ ਹੋਏ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 25 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2023 ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 06:20 ਵਜੇ ਮੇਘ ਲਗਨਾ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ। ਇਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਚਾਰਧਾਮ ਯਾਤਰਾ ਅਗਲੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ।
ਸਿਰਫ਼ 6 ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਦੀ ਯਾਤਰਾ
ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਧਾਮ 12 ਜਯੋਤਿਰਲਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚਾਰ ਧਾਮ ਅਤੇ ਪੰਚ ਕੇਦਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਬੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਪੁਜਾਰੀ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਦੀਵਾ ਜਿਉਂ ਦਾ ਤਿਉਂ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ 6 ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਦੀਵਾ ਬਲਦਾ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਭੈਰਵ ਬਾਬਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਅਤੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਭਗਵਾਨ ਭੈਰਵ ਇਸ ਮੰਦਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕੇਦਾਰਨਾਥ ਜਯੋਤਿਰਲਿੰਗ ਦੀ ਕਥਾ (Kedarnath Jyotirlinga katha)
- ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਪਾਂਡਵ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਯੁੱਧ ਜਿੱਤ ਕੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੇ ਪਾਪ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ।
- ਪਾਪ ਦਾ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ 'ਤੇ ਮਹਾਦੇਵ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚਿਆ ਪਰ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਗਏ। ਪਾਂਡਵਾਂ ਨੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਕੇਦਾਰ ਪਹੁੰਚ ਗਏ।
- ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਪਾਂਡਵਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ, ਭੋਲੇਨਾਥ ਨੇ ਬਲਦ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲਿਆ ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਝੁੰਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ।
- ਪਾਂਡਵ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਸਕੇ ਪਰ ਫਿਰ ਭੀਮ ਨੇ ਆਪਣਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਦੋ ਪਹਾੜਾਂ 'ਤੇ ਫੈਲਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਭੀਮ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਜਾਨਵਰ ਉਹ ਚਲੇ ਗਏ, ਪਰ ਮਹਾਦੇਵ ਨੂੰ ਬਲਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦੇਖ ਕੇ, ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਧਿਆਨ ਕਰਨ ਲੱਗੇ, ਉਦੋਂ ਹੀ ਭੀਮ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ।
- ਪਾਂਡਵਾਂ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ਿਵ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਏ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਕੇ ਸਾਰੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਇੱਥੇ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੂਜਾ ਬਲਦ ਦੀ ਪਿੱਠ ਵਾਂਗ ਸਰੀਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।