Mohinder Amarnath Unknown Facts: ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਪਤਾਨ ਮਹਿੰਦਰ ਅਮਰਨਾਥ ਕਿਸੇ ਪਛਾਣ ਦੇ ਮੋਹਤਾਜ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 24 ਸਤੰਬਰ 1950 ਨੂੰ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਕਟ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮਹਿੰਦਰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਲਾਲਾ ਅਮਰਨਾਥ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਭਾਰਤੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਸਨ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਭਾਰਤੀ ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਪਹਿਲਾ ਸੈਂਕੜਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਵੀ ਮਹਿੰਦਰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਾਂ ਹੈ। ਪਿਤਾ ਕਾਰਨ ਮਹਿੰਦਰ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਹੋ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਹੀਰੋ ਬਣਿਆ।
ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮਹਿੰਦਰ ਅਮਰਨਾਥ ਨੇ ਸਾਲ 1969 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਮੈਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਖਿਲਾਫ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਖੇਡਿਆ ਸੀ। ਡੈਬਿਊ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਬੱਲੇ ਨਾਲ 16 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਅਤੇ ਦੋ ਵਿਕਟਾਂ ਵੀ ਲਈਆਂ। ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਉਸ ਦੌਰ 'ਚ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚੋਂ ਲੰਘ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰਫ ਟੈਸਟ ਕ੍ਰਿਕਟ ਹੀ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਵਨਡੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1975 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਵਨਡੇ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਫਾਰਮੈਟ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ 'ਚ ਹਰਫਨਮੌਲਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਧ ਗਈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਮਹਿੰਦਰ ਇਕ ਰੋਜ਼ਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਲਈ ਬਿਲਕੁਲ ਫਿੱਟ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਾਇਆ
ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਅਤੇ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਮੋਹਿਨਰ ਅਮਰਨਾਥ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹੀਰੋ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਿੱਚ 1983 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਦਿਵਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਹਿੰਦਰ ਅਮਰਨਾਥ ਨੂੰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਿੰਦਰ ਨੇ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਹਰਫ਼ਨਮੌਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਧੂਰਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਮੈਚ ਵਿੱਚ ਅਮਰਨਾਥ 26 ਦੌੜਾਂ ਅਤੇ 3 ਵਿਕਟਾਂ ਲੈ ਕੇ ‘ਮੈਨ ਆਫ ਦਾ ਮੈਚ’ ਰਿਹਾ। ਮਹਿੰਦਰ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪਲ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਯਾਦਗਾਰ ਪਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।
ਮਹਿੰਦਰ ਦੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਰਿਕਾਰਡ
19 ਸਾਲ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਮਹਿੰਦਰ ਅਮਰਨਾਥ ਨੇ ਕੁੱਲ 69 ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਖੇਡੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ 42.50 ਦੀ ਔਸਤ ਨਾਲ 4378 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 11 ਸੈਂਕੜੇ ਅਤੇ 24 ਅਰਧ ਸੈਂਕੜੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਵਨਡੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਖਿਡਾਰੀ ਨੇ 85 ਮੈਚ ਖੇਡੇ ਅਤੇ 30.53 ਦੀ ਔਸਤ ਨਾਲ 1924 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸੈਂਕੜੇ ਅਤੇ 13 ਅਰਧ ਸੈਂਕੜੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿੱਥੇ ਗਏ ਮੋਹਿੰਦਰ ਅਮਰਨਾਥ ?
ਉਸ ਦੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਟੀਕ ਮੱਧਮ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਆਲਰਾਊਂਡਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਸੰਨਿਆਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰਨਾਥ ਨੇ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਯੁਵਾ ਟੀਮ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਪਰ 1996 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਭਾਰਤੀ ਘਰੇਲੂ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਕੋਚਿੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮੋਰੱਕੋ ਦੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਨਾਲ ਕੋਚਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਡੀਆ ਏ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ 2005 ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਆ ਏ ਕੋਚ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਚਾਰ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਅਮਰਨਾਥ ਨੇ ਕੁਮੈਂਟਰੀ 'ਤੇ ਵੀ ਹੱਥ ਅਜ਼ਮਾਇਆ। ਮਹਿੰਦਰ ਅਮਰਨਾਥ ਦਾ ਨਾਮ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।