ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1857 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ।
ਉਹ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੀ 34ਵੀਂ ਬੰਗਾਲ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਦਾ ਸਿਪਾਹੀ ਸੀ।
ਤਤਕਾਲੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਗੀ ਕਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਮ ਭਾਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੇ ਨਾਇਕ ਵਜੋਂ ਸਤਿਕਾਰਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ 1984 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਗਾਂ ਦੀ ਚਰਬੀ ਮਿਲੇ ਕਾਰਤੂਸ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਜਿਸ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 8 ਅਪ੍ਰੈਲ 1857 ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਸਥਾਨਕ ਜਲਾਦਾਂ ਨੇ ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਲਕਾਤਾ ਤੋਂ ਚਾਰ ਜਲਾਦ ਬੁਲਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਸਿਪਾਹੀ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਫਾਂਸੀ ਤੋਂ ਕਈ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਅਤੇ, ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ 'ਚ ਉਹ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ 'ਚ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ ਸੀ।