Oceans On Earth: ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਦੇ ਲਗਭਗ 71 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਹੈ। ਜੋ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਮਹਾਸਾਗਰ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਜਵਾਬ ਪੰਜ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਸਿਰਫ਼ 4 ਮਹਾਸਾਗਰ ਹੀ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹਾਸਾਗਰ ਬਾਰੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਤਭੇਦ ਹਨ। ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਹ ਨਵਾਂ ਮਹਾਸਾਗਰ ਕਿਹੜਾ ਹੈ।
ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਮਹਾਸਾਗਰ
ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਸਮੁੰਦਰ ਹੈ। NOAA ਭਾਵ National Oceanic and Atmospheric Administration ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਥਾਨ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਸਾਗਰ ਜਾਂ ਮਹਾਸਾਗਰ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ ਲਗਭਗ 361 ਮਿਲੀਅਨ ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 3000 ਮੀਟਰ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।
ਕਿਹੜਾ ਹੈ ਨਵਾਂ ਮਹਾਸਾਗਰ?
ਮਹਾਸਾਗਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਮੌਜੂਦ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੀ ਕੋਈ ਖਾਸ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸਮੁੰਦਰ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ, ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰ, ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ, ਆਰਕਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਅਤੇ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕ ਮਹਾਸਾਗਰ। ਪਰ, ਭੂਗੋਲਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਅਟਲਾਂਟਿਕ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ, ਭਾਰਤੀ ਤੇ ਆਰਕਟਿਕ ਨੂੰ ਹੀ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੰਟਾਰਕਟਿਕਾ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ ਹੈ, ਸਾਲ 2021 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗਰਾਫਿਕ ਸੋਸਾਇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੇਂ ਮਹਾਸਾਗਰ ਭਾਵ ਦੱਖਣੀ ਮਹਾਸਾਗਰ (Southern Ocean) ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, 98 ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਡਰੋਗ੍ਰਾਫਿਕ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਦੱਖਣੀ ਮਹਾਸਾਗਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੋਂ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਤੋਂ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਪਾਣੀ
ਦੱਖਣੀ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਧਾਰਾ 3.4 ਮਿਲੀਅਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣੀ ਸੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਵਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ACC ਭਾਵ ਅੰਟਾਰਕਟਿਕ ਸਰਕੰਪੋਲਰ ਕਰੰਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ACC ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ, ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਅਤੇ ਹਿੰਦ ਮਹਾਸਾਗਰਾਂ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ।