Government Schemes for Girl Child: ਬੇਟੀ ਬਚਾਓ-ਬੇਟੀ ਪੜ੍ਹਾਓ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਕਈ ਸਕੀਮਾਂ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਪੈਸਾ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਲਾ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਬੇਟੀ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਚੰਗੇ ਤੋਹਫੇ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਆਓ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕੀਮਾਂ ਬਾਰੇ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੀਏ।
ਸੁਕੰਨਿਆ ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਯੋਜਨਾ
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਇਸ ਸਮਾਲ ਸੇਵਿੰਗ ਸਕੀਮ (Small Savings Scheme)ਦੇ ਤਹਿਤ, ਬੱਚੇ ਦੇ 10 ਸਾਲ ਦੇ ਹੋਣ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਖਾਤਾ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਸੁਕੰਨਿਆ ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਯੋਜਨਾ (Sukanya Samriddhi Yojana) ਖਾਤਾ ਸਿਰਫ਼ 250 ਰੁਪਏ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 1.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਖਾਤਾ ਧੀ ਦੇ 21 ਸਾਲ ਦੀ ਹੋਣ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗਾ। ਜਦੋਂ ਉਹ 18 ਸਾਲ ਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ 50 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਸਕੀਮ 'ਤੇ 8 ਫੀਸਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਵਿਆਜ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਤੁਸੀਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ (Income Tax) ਵਿੱਚ ਛੋਟ ਦਾ ਲਾਭ ਵੀ ਲੈ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਲੜਕੀਆਂ ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਯੋਜਨਾ
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਇਹ ਸਕੀਮ ਹੁਣ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਗਰੀਬੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਰਹਿ ਰਹੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਬਾਲਿਕਾ ਸਮ੍ਰਿਧੀ ਯੋਜਨਾ (Balika Samriddhi Yojana) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ 'ਚ ਬੇਟੀ ਦੇ ਜਨਮ 'ਤੇ 500 ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜਦੋਂ ਬੇਟੀ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਵਜ਼ੀਫਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਕਮ 300 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਲਾਨਾ 1000 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ।
ਉਡਾਨ ਸੀਬੀਐਸਈ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ
ਉਡਾਨ (UDAAN) ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ CBSE ਬੋਰਡ ਦੇ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ 11ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਣ ਵਾਲਾ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਮੁਫ਼ਤ ਔਨਲਾਈਨ ਜਾਂ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਕੋਚਿੰਗ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। 6 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਬੇਟੀਆਂ ਨੂੰ 3 ਫੀਸਦੀ ਸੀਟ ਕੋਟਾ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਫਾਰਮ ਸੀਬੀਐਸਈ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਤੋਂ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਕੀਮ ਆਫ ਇੰਸੇਂਟਿਵ (National Scheme of Incentive)
ਇਹ ਸਕੀਮ AC/ST ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਛੱਡਣ ਦੀ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤਹਿਤ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਪਾਸ ਕਰਕੇ 9ਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ 3000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਐੱਫਡੀ ਉਹ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਹੋ ਜਾਣ ਅਤੇ 10ਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਆਜ ਸਮੇਤ ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ
ਕੇਂਦਰ ਵਾਂਗ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੀ ਧੀਆਂ ਲਈ ਕਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਚਲਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਬਿਹਾਰ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਟੀਆਂ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਲਾਡਲੀ ਯੋਜਨਾ, ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਮੁੱਖਮੰਤਰੀ ਕੰਨਿਆ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯੋਜਨਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਕੰਨਿਆਸ਼੍ਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਹਨ।