ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਬਜਟ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਅੱਜ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਅੱਜ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਚੋਣਾਂ ਕਾਰਨ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ ਸੀ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਦਾ ਵੀ ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਛੇਵਾਂ ਬਜਟ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਇਸ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਰਿਹਾ, ਉੱਥੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਟੈਕਸ ਸਲੈਬਾਂ ਅਤੇ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਕਈ ਉਮੀਦਾਂ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋਏ।


ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਖਰਚ ਅਨੁਮਾਨ ਤੋਂ ਵੱਧ


ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਮਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਖਰਚ 11.1 ਫੀਸਦੀ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਵੇਂ ਬਜਟ 'ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ 11.1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅੰਤਰਿਮ ਬਜਟ 'ਚ ਵੀ ਇਹ ਰੁਝਾਨ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੈਪੈਕਸ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਆਈਸੀਆਰਏ ਦੀ ਮੁੱਖ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਦਿਤੀ ਨਾਇਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 10.2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਅਨੁਮਾਨ ਦੀ ਬਜਾਏ 11.1 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਕੈਪੈਕਸ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਖਰਚ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।


ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੇ ਬਜਟ ਦੀ ਵੰਡ:


ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲਾ: 6.2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਸੜਕੀ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਰਾਜਮਾਰਗ ਮੰਤਰਾਲਾ: 2.78 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਰੇਲ ਮੰਤਰਾਲਾ: 2.55 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਖਪਤਕਾਰ ਮਾਮਲੇ, ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਵੰਡ ਮੰਤਰਾਲਾ: 2.13 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲਾ: 2.03 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲਾ: 1.77 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਰਸਾਇਣ ਅਤੇ ਖਾਦ ਮੰਤਰਾਲਾ: 1.68 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਸੰਚਾਰ ਮੰਤਰਾਲਾ: 1.37 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲਾ: 1.27 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਮੁੱਖ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਬਜਟ ਵੰਡ:


ਮਨਰੇਗਾ: 86000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ: 7500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


PLI: 6200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਸੈਮੀਕੰਡਕਟਰ ਅਤੇ ਡਿਸਪਲੇ ਨਿਰਮਾਣ: 6903 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਸੋਲਰ ਪਾਵਰ (ਗਰਿੱਡ): 8500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


ਨੈਸ਼ਨਲ ਗ੍ਰੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਮਿਸ਼ਨ: 600 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ


1 ਕਰੋੜ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ


ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੈਕਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿੱਧੇ ਟੈਕਸ, ਅਸਿੱਧੇ ਟੈਕਸ ਜਾਂ ਕਸਟਮ ਡਿਊਟੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਲੈਬਾਂ ਜਾਂ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਕਾਇਆ ਟੈਕਸਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2010 ਤੱਕ 25 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦੇ ਬਕਾਏ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2011 ਤੋਂ 2015 ਤੱਕ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਦੇ ਬਕਾਏ ਦੀ ਕੋਈ ਮੰਗ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ 1 ਕਰੋੜ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸਦਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।


ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ


ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕਿਸਾਨ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਰਾਸ਼ੀ ਵਧਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਨ। ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਫਸਲ ਬੀਮਾ ਯੋਜਨਾ ਤੋਂ 4 ਕਰੋੜ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨੈਨੋ ਯੂਰੀਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਨੈਨੋ ਡੀਏਪੀ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਲਾਟਮੈਂਟ ਵਧਾ ਕੇ 2,352 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।


ਰੇਲਵੇ ਲਈ ਨਵਾਂ ਕੋਰੀਡੋਰ


ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਰੇਲਵੇ ਲਈ ਤਿੰਨ ਨਵੇਂ ਆਰਥਿਕ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਕੋਰੀਡੋਰ ਊਰਜਾ, ਖਣਿਜ ਅਤੇ ਸੀਮਿੰਟ ਲਈ ਹੋਣਗੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਟਰੇਨਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਜਨਰਲ ਬੋਗੀਆਂ ਨੂੰ ਵੰਦੇ ਭਾਰਤ ਸਟੈਂਡਰਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।


ਬੇਘਰਿਆਂ ਲਈ ਨਵੀਂ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਯੋਜਨਾ


ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਆਵਾਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਜਾਂ ਝੁੱਗੀਆਂ 'ਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਕੀਮ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਰਕਾਰ ਅਜਿਹੇ ਬੇਘਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਜਾਂ ਖਰੀਦਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗੀ।


ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਅਤੇ ਆਸ਼ਾ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ


ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਆਂਗਣਵਾੜੀ ਅਤੇ ਆਸ਼ਾ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਆਯੁਸ਼ਮਾਨ ਭਾਰਤ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਿਹਤ ਕਵਰ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ। 9-14 ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਸਰਵਾਈਕਲ ਕੈਂਸਰ ਟੀਕਾਕਰਨ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮਿਸ਼ਨ ਇੰਦਰਧਨੁਸ਼ ਦੇ ਤਹਿਤ ਟੀਕਾਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ U-WIN ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।