Haldiram: ਜਦੋਂ ਗੰਗਾ ਬਿਸ਼ਨ ਅਗਰਵਾਲ ਨੇ ਬੀਕਾਨੇਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਭੁਜੀਆ ਨਮਕੀਨ ਵੇਚਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸਦੀ ਦੁਕਾਨ ਅਰਬਾਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ। ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ਜੋ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਧਿਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਅੱਜ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਗੰਗਾ ਬਿਸ਼ਨ ਅਗਰਵਾਲ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਹਲਦੀਰਾਮ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਨਾਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਨਾਂ ਵਜੋਂ ਰੱਖਿਆ। ਹਲਦੀਰਾਮ ਇਸ ਸਮੇਂ ਚਰਚਾ 'ਚ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਸ 'ਚ ਵੱਡੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਲਾਈਨ 'ਚ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕੰਪਨੀ ਹਲਦੀਰਾਮ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਬਰ ਆਈ ਸੀ ਕਿ ਟਾਟਾ ਗਰੁੱਪ ਵੀ ਹਲਦੀਰਾਮ 'ਚ 51 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਲਦੀਰਾਮ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 10 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜੋ ਟਾਟਾ ਨੂੰ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸੌਦਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਟਾਟਾ ਨੇ ਇਸ ਖਬਰ ਦਾ ਖੰਡਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਹਲਦੀਰਾਮ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ।
ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਮਿਲ ਕੇ ਹਲਦੀਰਾਮ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਹਲਦੀਰਾਮ 'ਚ 70 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕਸਟੋਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫੰਡ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਲੈਕਸਟੋਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਅਬੂ ਧਾਬੀ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ ਅਤੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਜੀਆਈਸੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ 74-76 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੀ ਕੀਮਤ 8.5 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 70,500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋਵੇਗੀ।
ਹਲਦੀਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਬੀਕਾਨੇਰ ਵਿੱਚ 1937 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਗੰਗਾ ਬਿਸ਼ਨ ਅਗਰਵਾਲ 1 ਕਿਲੋ ਭੁਜੀਆ 2 ਪੈਸੇ ਵਿੱਚ ਵੇਚਦੇ ਸਨ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਭੁਜੀਆ ਇੰਨਾ ਪਸੰਦ ਆਇਆ ਕਿ ਉਹ ਹਫਤੇ ਵਿੱਚ 200 ਕਿਲੋ ਭੁਜੀਆ ਵੇਚਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭੁਜੀਆ ਦਾ ਰੇਟ 25 ਪੈਸੇ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਧਦਾ ਗਿਆ। ਹਲਦੀਰਾਮ ਬੀਕਾਨੇਰ ਛੱਡ ਕੇ ਦਿੱਲੀ, ਪੁਣੇ ਅਤੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਉਸ ਦਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹਲਦੀਰਾਮ ਸਨੈਕਸ ਅਤੇ ਐਥਨਿਕ ਫੂਡਜ਼ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।
ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਵਿੱਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਆਮਦਨ 14500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਦਾ ਮੁਨਾਫਾ 2300 ਤੋਂ 2500 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ 18 ਫੀਸਦੀ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਹਰ ਉਤਪਾਦ 'ਤੇ 14-15 ਫੀਸਦੀ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਨਪੁਟ ਲਾਗਤ ਘੱਟ ਰਹੀ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਮੁਨਾਫਾ 18 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਚਲਾ ਗਿਆ।