Sovereign Gold Bond: ਗੋਲਡ, ਖਾਸਕਰ ਸਰਕਾਰੀ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਖਬਰਾਂ 'ਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਸਬੰਧ 'ਚ ਅਜੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਅਪਡੇਟ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਈ।
ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਸਕੀਮ ਮਹਿੰਗੀ ਲੱਗ ਰਹੀ
CNBC TV18 ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਸਰਕਾਰੀ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗੀ ਤੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੰਨ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਸਕੀਮ 10 ਸਾਲ ਵੀ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗੀ।
SGB ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਪੈਸਾ ਦੁੱਗਣਾ ਹੋ ਰਿਹਾ
ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ 2015 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਸਕੀਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਜਾਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਪੈਸਾ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਉਪਲਬਧ ਟੈਕਸ ਛੋਟ ਇਸ ਸਕੀਮ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ।
SGB ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਲਾਭ ਮਿਲਦੇ
ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲਾਭ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਕੀਮਤ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਹਰ ਸਾਲ 2.5 ਫੀਸਦੀ ਵਿਆਜ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਦੀ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਪੈਸਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਛੋਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਬਾਂਡ ਖਰੀਦਣ 'ਤੇ 50 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਛੋਟ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
ਫਿਜੀਕਲ ਸੋਨੇ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਜੀਕਲ ਸੋਨੇ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ 'ਤੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਫਿਜ਼ੀਕਲ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਸਬੰਧੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵੈਲਿਊ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਐਸਜੀਬੀ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਚਿੰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
ਫਿਜੀਕਲ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ SGB ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਐਸਜੀਬੀ ਵਿੱਚ ਮੇਕਿੰਗ ਚਾਰਜ ਆਦਿ ਦੀ ਵੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ SGB ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਤਰਲਤਾ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦਿਆ ਤੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਵੱਲ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਬਕਾਇਆ ਵਧਿਆ
ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਤੋਂ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਉਸ ਲਈ ਘਾਟੇ ਦਾ ਸੌਦਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਬਜਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਬਕਾਏ 'ਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਬਕਾਏ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਮਾਰਚ 2020 ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਵਧ ਕੇ 85 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਰਕਾਰ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਯਾਨੀ ਸਤੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ SGB ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਫੈਸਲਾ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨਵੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ।